Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Η «Μελέτη περίπτωσης» είναι το δεύτερο βιβλίο του Μπερνέτ που ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Booker, αυτή τη φορά το 2022. Το προηγούμενο βιβλίο του «Το ματωμένο του έργο» ήταν κι εκείνο υποψήφιο για το ίδιο βραβείο το 2016. Μήπως την επόμενη φορά το πάρει το βραβείο; Για να δούμε! Μέχρι τότε, ας μιλήσουμε για αυτό εδώ το βιβλίο, το οποίο έχει προβληματίσει κοινό και κριτικούς, σχετικά με το είδος στο οποίο ανήκει. Κάποιοι το ονόμασαν ψυχολογικό δράμα, άλλοι το είπαν θρίλερ, σίγουρα πάντως δεν κατατάσσεται σε ένα και μόνο είδος.

Στον πρόλογο του βιβλίου, διαβάζουμε για ένα συγγραφέα που έχει παθιαστεί με ένα ψυχοθεραπευτή της δεκαετίας του 60. Κάποιος έρχεται σε επαφή μαζί του για να του δώσει τα τετράδια της εξαδέλφης του, η οποία επισκεπτόταν τον εν λόγω ψυχοθεραπευτή. Ο συγγραφέας ενθουσιάζεται που βρίσκει πληροφορίες για τον Κόλινς Μπρέιθγουεϊτ. Τελικά, χωρίς να έχει πειστεί πλήρως για την αυθεντικότητα των τετραδίων και την αλήθεια του περιεχομένου τους, αποφασίζει να τα κρατήσει και να γράψει ένα βιβλίο. Ο συγγραφέας υπογράφει τον πρόλογο με τα αρχικά «ΓκΜΜπ» και αφήνει να εννοηθεί ότι πρόκειται για τον Γκρέαμ Μακρέι Μπερνέτ, τον συγγραφέα του βιβλίου που διαβάζουμε.

Η συνέχεια του βιβλίου ανατρέχει στη ζωή του ψυχοθεραπευτή, δίνοντάς μας μια πολύ λεπτομερή περιγραφή της, σαν να πρόκειται για υπαρκτό χαρακτήρα. Μέσα από αυτή, παίρνουμε και μια πολύ αναλυτική περιγραφή της εποχής στην οποία μεγάλωσε και έζησε ο Μπρέιθγουεϊτ, την ταραγμένη εποχή των Beatles, της σεξουαλικής απελευθέρωσης αλλά και την αντιμετώπιση της ψυχοθεραπείας. Παράλληλα με την ανάλυση της ζωής του Μπρέιθγουεϊτ έχουμε και την περιγραφή των προσωπικών σκέψεων της κοπέλας που έγραψε όσα υπάρχουν στα τετράδια. Μιας κοπέλας που δε ζει στους ίδιους ρυθμούς με άλλες κοπέλες της ηλικίας και της εποχής της. Μιας κοπέλας που θεωρεί τον Μπρέιθγουεϊτ υπεύθυνο για την αυτοκτονία της αδερφής της και που αποφασίζει να τον επισκεφτεί, ώστε να το επιβεβαιώσει. Στην πορεία των συνεδριών, η κοπέλα φαίνεται να διχάζεται ανάμεσα στον ίδιο της τον εαυτό και στην περσόνα που υιοθέτησε ώστε να μην καταλάβει ο Μπρέιθγουεϊτ ποια είναι.

Ο Μπερνέτ, έγραψε ένα βιβλίο που κάνει τον αναγνώστη να πιστέψει πως ο ήρωάς του ο Μπρέιθγουεϊτ είναι υπαρκτό πρόσωπο, ενώ στην ουσία είναι ένας ήρωας που δημιούργησε ο ίδιος. Τοποθετώντας τον στην καρδιά των γεγονότων και γεμίζοντας τα κενά με υπαρκτές προσωπικότητες, δημιουργεί αυτή την αμφισβήτηση και την τάση στον αναγνώστη να ψάξει κατά πόσο υπήρχε ο Μπρέιθγουεϊτ.

Πέρα από τον ψυχοθεραπευτή, που θα έμπαινα στον πειρασμό να αναζητήσω κι εγώ αν δεν μας είχε πει η μεταφράστρια Χίλντα Παπαδημητρίου ότι όντως δεν υπάρχει, μου τράβηξε την προσοχή και η κοπέλα της ιστορίας. Μια κοπέλα η οποία ήταν διαταραγμένη προσωπικότητα, κι ας μην το είχε αντιληφθεί πρωτύτερα. Δεν δημιουργήθηκε ξαφνικά αυτή η δεύτερη προσωπικότητα που ανέλαβε τα ηνία. Η ίδια ζούσε μια κάπως περίεργη ζωή. Η σχέση με τη μητέρα της, όπως μας τη διηγείται και μέχρι το θάνατό της, δε ήταν ούτε η καλύτερη ούτε η πιο ομαλή. Όπως κι εκείνη με την αδερφή της τη Βερόνικα. Η ίδια ένιωθε σε πολλά σημεία να υστερεί και οι σκέψεις της ήταν αρκετά ταραγμένες.

Κλείνοντας να πω ότι μου άρεσε το πως ο συγγραφέας έχτισε τους χαρακτήρες του και πως μας είπε τις ιστορίες που ήθελε να μας πει. Ένας ,ψυχίατρος που δεν συμφωνούσε με τις μεθόδους της εποχής και είχε αναπτύξει τις δικές του, όσο αμφιλεγόμενες κι αν ήταν, και μια κοπέλα που χωρίς να θέλει να το παραδεχτεί, ψάχνει να βρει ποια είναι.

 

Εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Λίγα λόγια για το συγγραφέα

Ο Graeme Macrae Burnet (Γκρέαμ Μακρέι Μπερνέτ, 1967) γεννήθηκε στο Κιλμάρνοκ της Σκοτίας. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Σινεμά στο πανεπιστήμιο της Γλασκόβης και Διεθνείς Σχέσεις στο πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους. Έζησε κάποια χρόνια στη Γαλλία, την Τσεχία και την Πορτογαλία. Έχει εκδώσει ένα ακόμα μυθιστόρημα με τίτλο The Disappearance of Adele Bedeau (2014). Το Ματωμένο του έργο μεταφράζεται σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες, ενώ συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα για το Βραβείο Booker. Ζει στη Γλασκόβη.