Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες της γενιάς μας, ο Paul Auster, έφυγε την Άνοιξη μετά από μάχη με τον καρκίνο. Αυτό είναι το τελευταίο του βιβλίο, το κύκνειο άσμα του. Ένα βιβλίο με ήρωα ένα εβδομηνταενάχρονου άντρα, κάποιον που θα μπορούσε να είναι και η εικόνα του συγγραφέα, ή έστω αρκετά κοντά του, τόσο ηλικιακά, όσο και σε σχέση με την καταγωγή του. Δεν μπορώ να γνωρίζω τον βαθμό των αυτοβιογραφικών στοιχείων στο κείμενο που διάβασα, όμως αυτή ακριβώς την αίσθηση είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης.

Ο Σάι Μπαουμγκάρτνερ, καθηγητής Πανεπιστημίου και συγγραφέας ζει την τελευταία δεκαετία χωρίς τη γυναίκα της ζωής του, την Άννα, η οποία χάθηκε πολύ νωρίς. Του πήρε πολύ καιρό να καταφέρει να συνηθίσει την απουσία της Άννας, κι ακόμα υπάρχουν στιγμές που δυσκολεύεται. Η μνήμη του είναι αυτή που τη φέρνει συνεχώς κοντά του και οι αναμνήσεις του από εκείνη είναι που ουσιαστικά χτίζουν αυτό το βιβλίο. Ξεκινώντας από ένα καμένο κατσαρολάκι του σήμερα, γυρνάμε πίσω στο 1968, τη χρονιά που ο Σάι γνώρισε την Άννα, όταν και οι δυο τους ήταν φοιτητές στη Νέα Υόρκη.

Θα δούμε πολλά στοιχεία από τη σαραντάχρονη σχέση τους, όπως θα δούμε και στοιχεία από το παρελθόν του ίδιου του Μπαουμγκάρτνερ, που έχουν να κάνουν με την καταγωγή του, την καταγωγή του πατέρα του και όλα αυτά που τον μεταμόρφωσαν στον άνθρωπο που είναι σήμερα. Ιστορίες που έγραψε ο ίδιος, ιστορίες που άκουσε σε κάποιο ταξίδι του, ή ακόμα και τα ποιήματα της Άννας ποιήματα που έμειναν κλειδωμένα σε ένα συρτάρι, έγιναν αφορμές για ενδοσκόπηση και φιλοσοφική αναζήτηση.

Τι είναι αυτό που μας κάνει χαρούμενους; Ευτυχισμένους; Γιατί θυμόμαστε κάποιες συγκεκριμένες αναμνήσεις από τη ζωή μας και όχι άλλες; Τι είναι αυτό που ο νους αποτυπώνει ως πιο σημαντικό και το αναπολεί και επιστρέφει ξανά και ξανά σε αυτό; Και γιατί δε θυμόμαστε ξεκάθαρα πιο σημαντικές στιγμές της ζωής μας, αλλά μόνο σαν αίσθηση ή αρκετά πιο θολά;

Και κάπως έτσι, έχοντας κάψει το πρώτο εκείνο κατσαρολάκι που αγόρασε, ο Σάι, αποφασίζει να τολμήσει να ζήσει χωρίς την Άννα, αφού πλέον δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τα πόσος καιρός του απομένει. Μη γνωρίζοντας για πόσα χρόνια ακόμα θα είναι ακμαίος με καθαρό νου, τολμάει να πάρει αποφάσεις και να «μοιραστεί» την ανάμνηση της Άννας με μια φοιτήτρια που ήθελε να μελετήσει το έργο της, να ζητήσει από τη γυναίκα που συνδέεται να μοιραστεί μαζί της το υπόλοιπο της ζωής του, τολμάει να κάνει μια προσπάθεια να ζήσει.

 

Εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Λίγα λόγια για το συγγραφέα

Ο Paul Auster (Πολ Όστερ) γεννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου του 1947 στο Νιου Τζέρσι από γονείς πολωνοεβραϊκής καταγωγής. Απόφοιτος του πανεπιστηµίου Κολούµπια, µετά τις σπουδές του έζησε για ένα διάστηµα στη Γαλλία.

Το πρώτο του πεζογραφικό βιβλίο είναι το αυτοβιογραφικό δοκίµιο Η επινόηση της μοναξιάς (1982). Ακολούθησε η Τριλογία της Νέας Υόρκης: Γυάλινη πόλη (1985), Φαντάσµατα (1986) και Το κλειδωµένο δωµάτιο (1986), µεταµοντέρνες παραλλαγές της ιστορίας µυστηρίου που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σηµαντικότερους σύγχρονους συγγραφείς. Έκτοτε έχει γράψει πλήθος πεζογραφικών έργων µεταξύ των οποίων τα µυθιστορήµατα: Mr. Vertigo, Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων, Σάνσετ Παρκ, Αόρατος, 4 3 2 1, Φλεγόμενο αγόρι, Αιματοβαμμένο έθνος.

Ασχολήθηκε επίσης µε τον κινηµατογράφο τόσο ως σκηνοθέτης όσο και ως σεναριογράφος.

Είναι µέλος της Αµερικανικής Ακαδηµίας Τεχνών και Γραµµάτων.

Πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα σε ηλικία 77 ετών την 1η Μαΐου 2024.