Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Το «Βίος και πολιτεία του Μάικλ Κ» δεν είναι το πρώτο βιβλίο του Κουτσί που διαβάζω και σίγουρα δε θα είναι το τελευταίο. Λίγο το ότι διαδραματίζεται στη Νότια Αφρική του Εμφυλίου πολέμου, λίγο που ήρωας του βιβλίου είναι ένας άνθρωπος «περιορισμένης διάνοιας» όπως αναφέρεται στο κείμενο, αθώος και λιγάκι αγαθός όπως θα λέγαμε εμείς, μου τράβηξε την προσοχή και το πήρα μαζί μου στις διακοπές του Πάσχα. Και μπορεί χρόνο πολύ να μην είχα για διάβασμα, όμως την ιστορία του Μάικλ τη διάβασα και μου άρεσε!

Ο Μάικλ Κ ζει στο Κέιπ Τάουν όπου εργάζεται ως κηπουρός. Όμως η μητέρα του, που δουλεύει για ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, είναι άρρωστη και θέλει να φύγει από μια πόλη που δεν έχει πολλά να της προσφέρει και να επιστρέψει στη γη όπου μεγάλωσε. Μια γη όπου ένιωθε ελεύθερη, κοντά στη φύση και πολύ πιο ήρεμη από ότι θα μπορούσε να νιώσει ποτέ. Όμως για να φύγει κανείς από το Κέιπ Τάουν, για να ταξιδέψει γενικά, χρειάζεται ειδική άδεια και εισιτήρια τρένου, Κι όλα αυτά παίρνουν πολύ καιρό. Ο Μάικλ, μη θέλοντας να εκθέσει τη μητέρα του περισσότερο στον κίνδυνο που πλέον έχει φτάσει στην πόρτα τους, αποφασίζει να δημιουργήσει ο ίδιος το μεταφορικό όχημα που θα τους επιτρέψει να ταξιδέψουν. Δυστυχώς η μητέρα του δεν καταφέρνει να δει και πάλι τη γη που γεννήθηκε, όμως ο Μάικλ θα συνεχίσει το ταξίδι.

Υπάρχουν βιβλία που σε καθηλώνουν με τη δράση τους, την αγωνία, τη ροή τους. Κι υπάρχουν και κάποια άλλα, λιγότερο εντυπωσιακά φαινομενικά, που σου μιλάνε σιγανά, σε κοιτάνε κατευθείαν στην ψυχή και σου αφήνουν ένα βάρος στο στήθος που δεν φεύγει εύκολα. Το «Βίος και πολιτεία του Μάικλ Κ» ανήκει σίγουρα στη δεύτερη κατηγορία.

Ο Μάικλ Κ είναι ένας ήρωας αλλιώτικος. Δεν είναι από εκείνους που θα αγαπήσεις αμέσως, δεν κάνει εντυπωσιακές κινήσεις, ούτε φωνάζει για να ακουστεί. Κι όμως, η σιωπή του είναι πιο δυνατή από οποιαδήποτε κραυγή. Σε έναν κόσμο που καταρρέει γύρω του, μια Νότια Αφρική γεμάτη βία, φόβο και σύγκρουση, εκείνος επιλέγει να μην επιλέγει αυτό το σύστημα. Δεν μάχεται, δεν αντεπιτίθεται· αποσύρεται. Και μέσα από αυτή την απομάκρυνση, βρίσκει κάτι δικό του, μια ελευθερία πιο αγνή απ’ ό,τι θα μπορούσε να του δώσει οποιαδήποτε επανάσταση.

Ο τρόπος που γράφει ο Coetzee είναι απλός, σχεδόν απογυμνωμένος, κι όμως τόσο γεμάτος ένταση. Δεν υπάρχει υπερβολή, ούτε συναίσθημα γραμμένο με μεγάλα γράμματα. Υπάρχει μια αλήθεια που ξεδιπλώνεται αργά, με υπομονή, και σε κάνει να σκέφτεσαι, όχι μόνο τι σημαίνει να ζεις, αλλά και πώς επιλέγεις να υπάρχεις μέσα σε έναν κόσμο που απαιτεί συνεχώς κάτι από σένα.

Δεν είναι εύκολο ανάγνωσμα, αλλά δεν είναι και «βαρύ» με την αρνητική έννοια. Είναι εκείνο το βιβλίο που σε ακολουθεί σιωπηλά και σε κοιτάζει όταν νομίζεις ότι όλα τα κατάλαβες, και σου λέει όχι ακόμα.

Αν αγαπάς τα βιβλία που σε βάζουν να σκεφτείς, που σου προκαλούν εσωτερικές συζητήσεις και που δεν ξεχνιούνται με την τελευταία σελίδα, τότε ο Μάικλ Κ σε περιμένει.

 

Εκδόσεις Διόπτρα

 

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα