Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Υπάρχουν βιβλία που σε αφήνουν να τα κλείσεις και να συνεχίσεις τη μέρα σου σαν να μην έγινε τίποτα. Και υπάρχουν και βιβλία όπως το «Εξ αίματος», που δεν σε αφήνουν να ησυχάσεις. Που σε ταρακουνούν, σε κάνουν να αναρωτηθείς, να θυμώσεις, να πονέσεις, να σκεφτείς ξανά και ξανά αυτά που διάβασες.

Η Ντέινα ζει στο Λος Άντζελες του 1976. Μια μέρα, χωρίς καμία προειδοποίηση, βρίσκεται να ταξιδεύει στον χρόνο και να μεταφέρεται στον αμερικανικό Νότο του 19ου αιώνα. Εκεί, στο κέντρο μιας κοινωνίας που βασίζεται στη δουλεία, θα έρθει αντιμέτωπη με μια πραγματικότητα σκληρή, απάνθρωπη και επικίνδυνη. Κάθε φορά που την καλεί το παρελθόν, η Ντέινα καταλαβαίνει πως δεν έχει επιλογή. Πρέπει να βρει τρόπο να επιβιώσει και να προστατεύσει ανθρώπους που συνδέονται με την ίδια της την ύπαρξη.

Το «Εξ αίματος» είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που δύσκολα χωράνε σε κατηγορίες. Ναι, έχει το στοιχείο της επιστημονικής φαντασίας με το ταξίδι στον χρόνο, αλλά στην ουσία του είναι ένα μυθιστόρημα για τη δουλεία, τη βία, την ανισότητα και το πώς αυτά τα τραύματα εξακολουθούν να μας ακολουθούν μέχρι σήμερα.

Η Οκτάβια Μπάτλερ δεν εξηγεί ποτέ το «πώς» της μεταφοράς στον χρόνο, και αυτό δεν έχει καμία σημασία. Το σημαντικό είναι το «γιατί». Να βιώσουμε την ιστορία μέσα από τα μάτια ενός σύγχρονου ανθρώπου, να νιώσουμε τον φόβο, την απώλεια ελευθερίας, την αγωνία για επιβίωση σε έναν κόσμο χτισμένο πάνω στη βία και την καταπίεση.

Η γραφή της είναι απλή αλλά τόσο δυνατή. Κάθε σκηνή είναι καλοζυγισμένη, χωρίς περιττές περιγραφές, και όμως σε «χτυπάει» σαν γροθιά στο στομάχι. Οι χαρακτήρες είναι βαθιά ανθρώπινοι, με αντιφάσεις και αδυναμίες, κάτι που κάνει την ιστορία ακόμα πιο ρεαλιστική και συγκλονιστική.

Το βιβλίο με καθήλωσε. Υπήρχαν στιγμές που δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου, παρόλο που με βάραινε συναισθηματικά. Άλλες φορές, ήθελα να κάνω παύση, να αναπνεύσω, να αφήσω τις εικόνες να κατασταλάξουν μέσα μου. Δεν είναι μια εύκολη ανάγνωση, αλλά είναι μια αναγκαία ανάγνωση.

Το «Εξ αίματος» σε κάνει να κοιτάξεις κατάματα την Ιστορία και να δεις πώς όσα συνέβησαν τότε συνεχίζουν να επηρεάζουν το σήμερα. Είναι ένα βιβλίο που μιλάει για μνήμη, για επιβίωση, για ταυτότητα, και τελικά για το πώς η ιστορία μας φτιάχνει αυτό που είμαστε.

Δεν είναι από τα βιβλία που διαβάζεις απλώς για να περάσεις την ώρα σου. Είναι από εκείνα που σε αλλάζουν, που σου μένουν πολύ καιρό μετά το κλείσιμο της τελευταίας σελίδας. Και προσωπικά, νιώθω πως το «Εξ αίματος» είναι από τα πιο δυνατά, συγκλονιστικά και ουσιαστικά βιβλία που έχω διαβάσει τον τελευταίο καιρό.

Αν ψάχνεις μια ιστορία που συνδυάζει δυνατό συναίσθημα, ιστορική ματιά και αφηγηματική τόλμη, τότε αυτό το βιβλίο είναι για σένα.

 

Εκδόσεις Αίολος

 

Λίγα λόγια για την συγγραφέα

H συγγραφέας Οκτάβια Ε. Μπάτλερ γεννήθηκε το 1947 στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας. Ορφανή από πατέρα, μεγάλωσε με τη μητέρα της. Ήταν δυσλεκτική και εσωστρεφής ως παιδί. Ξεκίνησε να γράφει ιστορίες από δέκα ετών αποφασισμένη να γίνει συγγραφέας. Η Μπάτλερ μαθήτευσε δίπλα στον σπουδαίο συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Χάρλαν Έλισον, ο οποίος πρώτος ξεχώρισε το συγγραφικό της ταλέντο και την ενθάρρυνε να συνεχίσει.
Το 1976 εκδίδεται το πρώτο της μυθιστόρημα, Patternmaster, με το oποίο εγκαινιάζει τη σειρά μυθιστορημάτων Patternist. Το Εξ αίματος (Kindred, 1979), το μοναδικό της έργο που δεν ανήκει στη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, συνδυάζει το ιστορικό μυθιστόρημα και το φανταστικό στοιχείο με μοναδικό τρόπο. Παραμένει δημοφιλές και σήμερα διδάσκεται σε κολέγια και πανεπιστήμια. Στη δεκαετία του ’80 εξέδωσε την τριλογία επιστημονικής φαντασίας Xenogenesis και συνέχισε στη δεκαετία του ’90 με τη δυστοπική σειρά Earthseed, που σημείωσε εμπορική επιτυχία πολλά χρόνια μετά (λίστα ευπώλητων New York Times για το 2020) λόγω του προφητικού χαρακτήρα της.
Η Οκτάβια Ε. Μπάτλερ υπήρξε πρωτοπόρος, τόσο ως γυναίκα αφροαμερικανή, στον ανδροκρατούμενο τότε χώρο της επιστημονικής φαντασίας, όσο λόγω των θεμάτων που προσέγγισε μέσω των βιβλίων της όπως το φύλο, η φυλετική καταγωγή, η εξουσία. Η Μπάτλερ προσέγγισε κριτικά τα ιεραρχικά μοντέλα σκέψης που για αυτήν αποτελούν τη ρίζα κάθε μορφής ρατσισμού, σεξισμού, εθνικισμού ή ταξικών διακρίσεων.
Πήρε πολλές διακρίσεις για το έργο της, μεταξύ των οποίων και τα σημαντικά βραβεία Hugo και Nebula, το δε 1995 έλαβε την υποτροφία του ιδρύματος MacArthur, που για πρώτη φορά απονεμήθηκε σε συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Μπάτλερ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας κι έτσι κατάφερε να ολοκληρώσει μόνο ένα, το τελευταίο της, μυθιστόρημα (Fledgling, 2005).
Πέθανε το 2006, μόλις 58 ετών, στην κατοικία της στο Σιάτλ.