Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Το νέο μυθιστόρημα της Marie Pavlenko, «Ρίτα», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά, είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που σε αρπάζουν από τις πρώτες του σελίδες όχι για το σασπένς, αλλά για την αλήθεια και τη συγκίνηση που κρύβουν οι λέξεις. Είναι ένα βιβλίο που μιλάει για την εφηβεία, την απώλεια, τις δυσκολίες της ζωής, αλλά και για τη δύναμη που κρύβεται στα πιο απλά πράγματα.

Η ιστορία ξετυλίγεται μέσα από πολλαπλές φωνές – συμμαθητές, καθηγητές, φίλους και ανθρώπους που περιέβαλαν τη Ρίτα. Έτσι, το πορτρέτο της δεν δημιουργείται άμεσα από την ίδια, αλλά μέσα από τις μνήμες, τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις των άλλων. Αυτή η πολυφωνική αφήγηση κάνει το κείμενο πολυδιάστατο. Kάθε πρόσωπο δίνει το δικό του κομμάτι, κι έτσι η Ρίτα αναδύεται σαν μια σύνθεση φτιαγμένη από πολλές μικρές ψηφίδες.

Η Ρίτα είναι ένα κορίτσι που κουβαλάει το δικό της βάρος. Ζει σε μια οικογένεια διαλυμένη, σε συνθήκες φτώχειας, με τις δυσκολίες να την βαραίνουν καθημερινά. Κι όμως, μέσα από τις μαρτυρίες των γύρω της, ανακαλύπτουμε τη φωτεινή της πλευρά, τη δύναμη, την τρυφερότητα και την αποφασιστικότητα που την χαρακτηρίζουν. Είναι μια ηρωίδα με ατέλειες, αλλά γι’ αυτό τόσο αληθινή, τόσο κοντά μας.

Η Pavlenko έχει έναν τρόπο γραφής απλό αλλά και βαθιά συναισθηματικό. Δεν ωραιοποιεί καταστάσεις. Αντίθετα, μας βάζει αντιμέτωπους με την ωμή πραγματικότητα της εφηβείας και των κοινωνικών ανισοτήτων. Κι όμως, η αφήγησή της δεν γίνεται ποτέ βαρύγδουπη. Υπάρχει μια απαλότητα, μια τρυφερότητα στον τρόπο που σκιαγραφεί τις σχέσεις, τις μικρές στιγμές, ακόμα και τις σιωπές.

Το βιβλίο σε κάνει να αναρωτηθείς πόσα ξέρουμε πραγματικά για τους ανθρώπους γύρω μας; Πόσα κρύβει ο καθένας πίσω από ένα χαμόγελο ή πίσω από μια σιωπή; Η «Ρίτα» είναι μια υπενθύμιση ότι οι άνθρωποι είναι πολυπλοκότεροι από αυτό που φαίνεται στην επιφάνεια και ότι η κατανόηση και η ενσυναίσθηση είναι πολύτιμα δώρα.

Αν κάτι μένει όταν κλείσεις το βιβλίο, είναι ένα γλυκόπικρο συναίσθημα. Η μελαγχολία για όσα χάθηκαν, αλλά και η συγκίνηση για το πώς ένα κορίτσι σαν τη Ρίτα άγγιξε τόσες ζωές γύρω της.

Η «Ρίτα» είναι ένα τρυφερό, συγκινητικό μυθιστόρημα για την απώλεια της αθωότητας, τη σκληρότητα της ζωής, αλλά και τη δύναμη της ψυχής. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από εφήβους αλλά και από ενήλικες, γιατί μας θυμίζει πόσο σημαντικό είναι να βλέπουμε πραγματικά τους ανθρώπους γύρω μας.

Και τέλος, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ σ’ αυτό το πανέμορφο εξώφυλλο! Είναι τόσο «Ρίτα» και σε προκαλεί να το διαβάσεις!

 

Εκδόσεις Διόπτρα

 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η Marie Pavlenko μοιράζει τη ζωή της ανάμεσα στο Παρίσι και τα όρη Σεβέν. Για περισσότερα από δέκα χρόνια, γράφει βιβλία για κάθε κατηγορία αναγνωστών πειραματιζόμενη με διάφορες φόρμες, με θέματα τα οποία εστιάζουν στην ετερότητα και τη σύνδεση. Αστεία, σκωπτικά, ποιητικά ή τραγικά, τα έργα της προβάλλουν έντονα τα δικαιώματα των γυναικών και την αναγκαιότητα προστασίας της άγριας φύσης και απεικονίζουν περιθωριακούς χαρακτήρες, εύθραυστους, επίμονους, ανθεκτικούς. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Grand Prix de la Société des gens de lettres το 2020, και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από δέκα γλώσσες.