Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

Το Μάρτιο, οι Εκδόσεις Οξύ, πιστές στα βιβλία τρόμου, κυκλοφόρησαν στα Ελληνικά ένα βιβλίο που εμπνέει καθαρό, ψυχολογικό τρόμο, χωρίς να δίνει την ακριβή εικόνα τρομακτικών πλασμάτων, χωρίς να τα περιγράφει, απλά με τη γνώση ότι υπάρχουν και προκαλούν όσα γράφονται ότι προκαλούν. Το βιβλίο έχει ήδη γίνει ταινία από το Netflix, με πολύ μεγάλη επιτυχία και μια ερμηνεία από τη Sandra Bullock που έχει δεχθεί διθυραμβικές κριτικές. Πρόκειται φυσικά για το «Bird Box» του Josh Malerman.

Η Μάλορι ζει με την αδερφή της τη Σάνον μακριά από τους γονείς τους. Τη μέρα που η Μάλορι ανακαλύπτει πως είναι έγκυος, ο κόσμος ολόκληρος βεβαιώνεται για το κακό που έχει εμφανιστεί στον πλανήτη. Οι άνθρωποι αρχίζουν να σκοτώνουν ο ένας τον άλλο και μετά να αυτοκτονούν. Τα φαινόμενα δείχνουν πως πριν τρελαθούν και οδηγηθούν σε αυτή τη συμπεριφορά, έχουν πρώτα δει κάτι. Κάτι που κανείς δεν ξέρει τι είναι, γιατί, αν το δεις, πέθανες. Όταν η Μάλορι βρίσκει την αδερφή της νεκρή από ένα ψαλίδι που η ίδια έχει καρφώσει στο σώμα της, τρέχει να φύγει μακριά από εκείνο το σπίτι.

Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, η Μάλορι είναι πλέον μια μητέρα μόνη με δυο παιδιά. Δυο παιδιά που δεν έχουν δει τίποτε άλλο εκτός από το σπίτι που κατοικούν. Δυο παιδιά που δεν έχουν δει ποτέ τον ήλιο, που δεν έχουν αντικρίσει το πράσινο του δάσους και το μπλε του ουρανού. Όμως είναι πολύ επικίνδυνα να παραμείνουν μέσα στο σπίτι. Οι προμήθειες τελειώνουν και πρέπει να πάνε κάπου όπου θα είναι πιο ασφαλείς. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να διασχίσουν τριάντα χιλιόμετρα στο ποτάμι με τα μάτια κλειστά. Το ρίσκο είναι μεγάλο, όμως αν τα καταφέρουν δεν θα είναι πια μόνοι τους και θα είναι πιο ασφαλείς.

Ο Malerman στο βιβλίο του δημιουργεί μια ατμόσφαιρα τρόμου που αφήνει πολλά στη φαντασία του αναγνώστη και μένει στο νου του για καιρό. Όποιος και αν διάβασε το «Bird Box», σίγουρα προσπάθησε να φανταστεί πως είναι τα πλάσματα, μιας και ο συγγραφέας δεν δίνει καμιά περιγραφή τους και παράλληλα τα κάνει να φαίνονται τόσο πραγματικά και τόσο τρομακτικά. Η αναστάτωση, ο τρόμος, η φόβος για την τρέλα και το τι μπορεί να πάθει όποιος τα δει, κυριαρχούν σε ολόκληρο το βιβλίο. Ο αναγνώστης δεν γνωρίζει πως είναι τα πλάσματα, αλλά διαβάζει πολλά για τα αποτελέσματα που έχει η επαφή τους με τους ανθρώπους.

Όταν φοβάσαι να κοιτάξεις γύρω σου, να δεις τον κόσμο με τα μάτια σου, γιατί μπορεί αυτό να σε οδηγήσει στο λιγότερο σε αυτοκτονία, πως μπορείς να ζήσεις, να επιβιώσεις; Μόνο με τα μάτια κλειστά. Οι ήρωες του Malerman μαθαίνουν να «βλέπουν» με τις άλλες αισθήσεις τους. Αναγκάζονται να ζήσουν σε ομάδες για να μπορούν να προφυλαχθούν καλύτερα και να καταφέρουν να επιβιώσουν. Αναγκάζονται να πάρουν σκληρές αποφάσεις που όμως έχουν ως στόχο να τους κρατήσουν ζωντανούς. Όμως πόσο μπορείς να εμπιστευτείς κάποιον που γνωρίζεις ελάχιστα; Κάποιον που του μιλάς πίσω από μια κλειστή πόρτα ενώ έχετε και οι δύο τα μάτια σας κλειστά; Θα καταλάβεις από τη χροιά της φωνής του αν σου λέει αλήθεια ή ψέματα; Και από την άλλη, θα αφήσεις κάποιον που γνωρίζεις, κάποιον με τον οποίο έχετε περάσει χρόνο και δύσκολες καταστάσεις παρέα, έξω από μια κλειστή πόρτα γνωρίζοντας πως αν του ανοίξεις κινδυνεύεις κι εσύ;

Πόσο εύκολα μπορεί να χάσει ο άνθρωπος το νου του; Πώς θα αντιδράσει ο καθένας μας σε μια κατάσταση που ούτε καν φανταζόταν ότι θα μπορούσε να υπάρξει; Πόσο δυνατοί είμαστε και σκεφτούμε με λογική και σύνεση όταν γύρω μας επικρατεί πανικός; Πόσο θα καταφέρουμε να αντισταθούμε σε κάτι πέρα και πάνω από τις δυνάμεις μας; Ποια είναι τα κίνητρα που θα μας σώσουν τη ζωή; Πόσο εύκολα θα παραδοθεί κάποιος αν έχει να σκεφτεί μόνο τον εαυτό του και πόσο πιο εύκολα ή δύσκολα, όταν θα έχει την ευθύνη και άλλων ανθρώπων. Πόσο εύπιστοι μπορούμε να γίνουμε όταν είμαστε απελπισμένοι και ψάχνουμε κάτι στο οποίο να πιστέψουμε, μια πιθανή λύση για ένα άλυτο πρόβλημα; Πότε η λογική εξαφανίζεται και η απελπισία οδηγεί σε παράλογες πράξεις; ;

Όλα τα παραπάνω είναι μόνο κάποια από τα ερωτήματα που εγείρονται διαβάζοντας το «Bird Box». Και φυσικά είναι και το μεγάλο ερώτημα του, αν όντως συνέβαινε κάτι τέτοιο, πως θα αντιδρούσε ο ίδιος ο αναγνώστης; Η δική μου απάντηση είναι: «Δεν έχω ιδέα. Ελπίζω να μη συμβεί.». Δεν είναι απλά ότι υπάρχουν πλάσματα από άλλο κόσμο, από άλλο πλανήτη, κάτι χειροπιαστό που μπορείς να το πολεμήσεις, όπως όλα αυτά που διαβάζουμε σε άλλα βιβλία ή βλέπουμε σε ταινίες. Είναι ότι αν δεις αυτά τα πλάσματα, χάνεις τη λογική σου και ωθήσαι να κάνεις κακό σε άλλους και στον εαυτό σου. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό.

Εκδόσεις Οξύ / Book Depository

Λίγα λόγια για το συγγραφέα

O Josh Malerman είναι ο συγγραφέας του Bird Box και τραγουδιστής στο ροκ συγκρότημα The High Strung.