Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Σας αρέσουν οι λέξεις; Αν ναι, τότε αυτό είναι ένα βιβλίο για εσάς!

Το 1901, οι συντάκτες του Λεξικού της Οξφόρδης ανακαλύπτουν ότι από τα λήμματά του λείπει μια λέξη. Μια λέξη που σημαίνει δούλα. Ένα μικρό χέρι πήρε αυτή τη λέξη με την άσχημη έννοια και την απομάκρυνε από το τραπέζι διαλογής. Στο βιβλίο αυτό, μαθαίνουμε την ιστορίας του κοριτσιού στο οποίο ανήκε αυτό το χέρι και μαζί με την ιστορία της Εσμέ, μαθαίνουμε και την ιστορία πολλών άλλων γυναικών της εποχής αλλά και τα δικαιώματα που τους αναλογούσαν.

Η Εσμέ μεγαλώνει ουσιαστικά κάτω από το τραπέζι διαλογής, όπου ο πατέρας της δουλεύει ως λεξικογράφος. Από όταν θυμάται τον εαυτό της, οι μέρες της ήταν γεμάτες από το σκριπτόριο, το οίκημα στο οποίο δούλευε ο υπεύθυνος έκδοσης τους Λεξικού Τζέιμς Μάρεϊ, οι λεξικογράφοι και οι βοηθοί. Το σκριπτόριο ήταν ένα μικρό οίκημα δίπλα στο σπίτι του δόκτωρ Μάρεϊ, όπου η Εσμέ ήταν ευπρόσδεκτη από μικρή. Εκεί είχε δεθεί με τα άτομα που υπηρετούσαν στο σπίτι και ιδιαίτερα με τη Λίζι που την πρόσεχε πάντα. Αφού η μητέρα της Εσμέ δε ζούσε, ο πατέρας της ήταν και τα δύο για εκείνη και η Λίζι συμπλήρωνε τα κενά όσο μπορούσε.

Κοντά στον πατέρα της η Εσμέ έμαθε από νωρίς να διαβάζει και να αγαπάει τις λέξεις, ακριβώς όπως κι εκείνος. Ήταν ένα άτυπο μέλος του Λεξικού, όχι σαν τη νονά της την Ντίτε που δούλευε εθελοντικά για το Λεξικό. Η Εσμέ δε δούλευε, όμως ένιωθε κομμάτι του. Όταν μια μέρα έπεσε από το τραπέζι ένα δελτίο με μια λέξη και την επεξήγησή της, η Εσμέ, αφού είδε ότι δεν την αναζήτησε κανείς προς στιγμήν, αποφάσισε να την κρατήσει και να μην της επιτρέψει να μπει στο Λεξικό, μήπως κι έτσι κατάφερνε να την κάνει να πάψει να υπάρχει. Έφτιαξε έτσι σιγά σιγά το δικό της λεξικό, αυτό των χαμένων λέξεων, με λέξεις που άκουγε στα πιο απίθανα μέρη, τη σημασία των οποίων σημείωνε όπως θα έκανε οποιοσδήποτε λεξικογράφος.

Μέσα από την ιστορία της Εσμέ και του Λεξικού, μια ιστορία μυθοπλασίας και μια πραγματική, η συγγραφέας μας μιλάει για τη σημασία των λέξεων. Για το πόσο ρόλο παίζει το ποιος έχει πει ή καταγράψει μια λέξη. Για το ρόλο που έπαιξε αυτό στο παρελθόν, σε χρόνους δύσκολους, στον καιρό που το μεγάλο Λεξικό της Αγγλικής γλώσσας πήρε σάρκα και οστά. Στον καιρό αυτό που μόνο ο λόγος των αντρών καταγραφόταν και είχε σημασία. Και πάλι θα ήταν ο λόγος των μορφωμένων και πλούσιων αντρών, αντρών με μια κάποια επιρροή και όχι των εργατών ή των ανθρώπων που μιλούσαν μια πιο απλή γλώσσα. Μας μιλάει ουσιαστικά για το πως οι κανόνες της κοινωνίας εκείνης της εποχής, επηρέασαν τον τρόπο που καταγράφηκε η Αγγλική γλώσσα και μας κάνει ουσιαστικά να σκεφτούμε ότι και με όλες τις υπόλοιπες γλώσσες κάτι παρόμοιο συνέβη.

Και μέσα από όλη αυτή την ιστορία, μας θυμίζει τους αγώνες των γυναικών, τους αγώνες των απλών ανθρώπων και εφόσον η πραγματική ιστορία του Λεξικού περνάει και μέσα από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουμε αναφορά και σε αυτόν και μάλιστα, έχουμε και τη συμβολή των λέξεων σε ανθρώπους που τραυματίστηκαν ψυχικά από τον πόλεμο.

Ένα υπέροχο βιβλίο!

Εκδόσεις Κλειδάριθμος

 

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η Πιπ Γουίλιαμς γεννήθηκε στο Λονδίνο, μεγάλωσε στο Σίντνεϊ και σήμερα ζει στο Αντελάιντ Χιλς. Είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου Time Bomb: Work, Rest and Play in Australia Today (NewSouth Books, 2012), ενώ το 2017 έγραψε το One Italian Summer, τα απομνημονεύματά της από τα ταξίδια που έκανε η οικογένειά της (Affirm Press). Επίσης, έχει δημοσιεύσει ταξιδιωτικά άρθρα, βιβλιοκριτικές, διηγήματα μικρής φόρμας και ποιήματα. Για το Λεξικό των χαμένων λέξεων η Pip ερεύνησε τα αρχεία του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης και ανακάλυψε μια ιστορία χαμένων λέξεων, καθώς και τη ζωή γυναικών που βρίσκονταν πίσω από τη δημιουργία του. Το Λεξικό των χαμένων λέξεων είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο πρόκειται να εκδοθεί σε δεκάδες χώρες και να μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.