Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Με τράβηξε ο τίτλος, το εξώφυλλο και η παραίνεση του Πέδρο Αλμοδόβαρ να διαβάσω αυτό το βιβλίο. Αυτές είναι οι δικές μου αλήθειες. Όμως μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου, διάβασα για τις αλήθειες μιας γυναίκας που γεννήθηκε σε λάθος σώμα, που πάλευε να κρύψει τον εαυτό της ακόμα κι από τον ίδιο της τον εαυτό, πόσο μάλλον από τους οικείους της και τους άλλους Μαδριλένους. Σε μια εποχή που το να μην είσαι αυτό που βλέπουν οι άλλοι ήταν έγκλημα, είναι πολλά τα τραύματα που μπορεί να δεχτεί ένα σώμα, αλλά πολύ περισσότερα εκείνα που θα πρέπει να υποστεί μια ψυχή.
Βρισκόμαστε στη Μαδρίτη της δεκαετίας του 80 και συγκεκριμένα στο Σαν Μπλας, σε μια γειτονιά όπου κυριαρχεί η εξαθλίωση, η φτώχεια και τα ναρκωτικά. Ένα μέρος της εργατικής τάξης της πόλης είναι «πεταμένο» σε αυτή τη γειτονιά όπως και σε αρκετές άλλες. Και όπως γίνεται συνήθως σε μέρη σαν κι αυτά, οι κακές γλώσσες και το κουτσομπολιό έχουν την τιμητική τους. Η ηρωίδα μας γεννιέται σε μια οικογένεια πολύ αγαπημένη, σε αντίθεση με κάποιες άλλες που ζουν στο ίδιο κτήριο. Όμως, όσο περήφανοι κι αν είναι οι γονείς της για τους δύο γιους που έκαναν, η ίδια ξέρει ότι κάποια στιγμή αυτό το αίσθημα θα αλλάξει. Μέχρι τότε, κρατά τη γυναικεία της φύση καλά κρυμμένη στο ντουλάπι που έχει μόνο για εκείνη και προσέχει να μην ανοίγεται σε ανθρώπους που δε θα την καταλάβουν.
Προσωπικά, δεν γνωρίζω τι μπορεί να σημαίνει να είσαι τρανς άτομο. Δεν μπορώ να γνωρίζω τι κρύβει στην ψυχή της η ηρωίδα, όμως μπορώ να προσπαθήσω να την κατανοήσω. Δεν ήταν δικό της το λάθος που γεννήθηκε έτσι, γιατί θα πρέπει να «τιμωρηθεί» τόσο βάναυσα από ανθρώπους που δεν μπορούν όχι απλά να δεχτούν το διαφορετικό, αλλά ούτε μπαίνουν στον κόπο να το κατανοήσουν; Γιατί θα πρέπει να καταπιέζει τον εαυτό της; Γιατί έχει δει τι παθαίνουν και πως ζουν οι άνθρωποι όπως αυτή και είναι μια ζωή δύσκολη.
Γνωρίζει τον έρωτα, ή αυτό που νομίζει ότι είναι έρωτας, όμως γι’ αυτή σημαίνει πολλά. Σημαίνει την επαφή με τη θηλυκότητά της, την αποδοχή, την επαφή με έναν άλλο άνθρωπο, τη συντροφικότητα. Γνωρίζει τη φιλία με άλλες τρανς γυναίκες. Μαθαίνει τις ιστορίες που εκείνες επιλέγουν να μοιραστούν μαζί της και μπορεί και τους μιλάει και η ίδια ελεύθερα. Γνωρίζει όμως και τη βαναυσότητα, την επίθεση, τη λεκτική αλλά και τη βιαιοπραγία.
Η Πορτέρο με αυτό της το βιβλίο, μας θυμίζει πως, αν για τις γεννημένες γυναίκες είναι δύσκολο να υπάρξουν σε αυτό τον, κατά τα φαινόμενα μόνο, υπέροχο κόσμο, για τα queer άτομα, είναι ακόμα χειρότερο. Όμως δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω. Όσο δύσκολο κι αν είναι καμιά φορά, πρέπει να μη σταματήσουμε να παλεύουμε για να βρούμε τη θέση μας σε αυτόν τον κόσμο, για να μπορούμε να νιώθουμε την ελευθερία του να είμαστε ο εαυτός μας.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
Η Αλάνα Σ. Πορτέρο γεννήθηκε στη Μαδρίτη το 1978 και σπούδασε ιστορία στο Αυτόνοµο Πανεπιστήµιο της Μαδρίτης. Ως µαχητική ακτιβίστρια της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, η Πορτέρο εξερευνά, µέσα από την αρθρογραφία, την ποίηση, τη δραµατουργία και τη σκηνοθεσία, ζητήµατα φεµινισµού, κουλτούρας της ισότητας και ορατότητας των διεµφυλικών γυναικών. Έχει συνιδρύσει τη θεατρική οµάδα STRIGA, µε την οποία ανεβάζει παραστάσεις στις οποίες συµµετέχει και ως ηθοποιός. Το 2023 βραβεύτηκε για τη σηµαντική της συνεισφορά στον αγώνα για τα δικαιώµατα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας από το Υπουργείο Ισότητας της Ισπανίας. Η Κακή συνήθεια είναι το πρώτο της µυθιστόρηµα και πρωτοκυκλοφόρησε το 2023 στην Ισπανία σηµειώνοντας τεράστια εµπορική επιτυχία και αποσπώντας τα διθυραµβικά σχόλια των κριτικών. Έχει ήδη µεταφραστεί σε 16 γλώσσες και αναµένεται η µεταφορά του στον κινηµατογράφο. Το 2023 η Πορτέρο βραβεύτηκε µε το βραβείο Calamo για το καλύτερο µυθιστόρηµα της χρονιάς, το βραβείο Todos Tus Libros της Ένωσης Ισπανών Βιβλιοπωλών για το καλύτερο συγγραφικό ντεµπούτο, καθώς και µε τα βραβεία των περιοδικών Vanity Fair και Time Out Ισπανίας για το καλύτερο έργο µυθοπλασίας.

