Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

 

Βρισκόμαστε στο Αηδονοχώρι, ένα μικρό χωριό της Πελοποννήσου, λίγο πριν την επανάσταση του 1821. Οι κλέφτες είναι στα βουνά και πολεμούν με ενέδρες και κλεφτοπόλεμο τον δυνάστη Οθωμανό και οι χωρικοί δουλεύουν σαν τους είλωτες για να πλουτίζει ο αγάς του κάθε τόπου. Γνωστό το σενάριο, όπως δηλαδή γίνεται σε κάθε υπόδουλο τόπο. Όπως τα έχουμε μάθει και στο σχολείο, στο μάθημα της ιστορίας. Αυτά που δεν έχουμε όμως διδαχθεί, ή που δεν μας έχουν μείνει, είναι ο πόνος, ο καθημερινός τρόμος, τα βάσανα και οι τυραννίες που περνούσαν οι πρόγονοί μας από τον εχθρό αλλά και από όσους είχαν συμπαραταχτεί μαζί του, για την άνετη και εύκολη ζωή. Δεν θέλουμε να θυμόμαστε όλες τις αρπαγές που γινόντουσαν. Θυμόμαστε το παιδομάζωμα, αλλά δεν θυμόμαστε τις απαγωγές αγοριών και κοριτσιών για τα χαρέμια των αγάδων, των μπέηδων και των πασάδων.

Από μια τέτοια απαγωγή αλλά και από την αποφυγή μιας ακόμα ξεκινάει το βιβλίο της κυρίας Κριλή για να μας μιλήσει για τα δύσκολα εκείνα χρόνια και για τους αγώνες που έκαναν οι Έλληνες, όχι όλοι, μα εκείνοι που αγαπούσαν τον τόπο, την πατρίδα, το συνάνθρωπο, Έλληνα ή ξένο. Γνωρίζοντας τα δύο αυτά παιδιά, το ένα που απήχθη και το άλλο που πρόλαβε να γλυτώσει, αλλά και τις οικογένειές τους, γνωρίζουμε μαζί τον τόπο μας, την πρώτη ελεύθερη Ελλάδα μετά από τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, τα ήθη και τα έθιμα που υπάρχουν ακόμα ή χάθηκαν στο χρόνο.

Η συγγραφέας προσπαθεί με νύχια και με δόντια να τα χωρέσει όλα μέσα σε ένα βιβλίο. Ανθρώπους, παράδοση, φύση. Μέσα από τις σελίδες της, εξιστορείται η Ιστορία της Ελλάδας, από την επανάσταση του 1821 μέχρι την κυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια και πολύ απλά οι πάνω από εξακόσιες σελίδες του βιβλίου δεν φτάνουν.

Η αφήγηση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και ιστορικά στοιχεία, τις πηγές των οποίων παραθέτει στο τέλος του βιβλίου η ίδια η συγγραφέας. Γνωρίζουμε το Γέρο του Μοριά, το χαρακτήρα και το το ασκέρι του. Γνωρίζουμε και άλλους καπεταναίους. Μαθαίνουμε για τις εξελίξεις του πολέμου, όπως τις μαθαίνουν και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου, το ίδιο και για τις μάχες. Μαθαίνουμε να αγαπάμε και να συμπονούμε αυτούς τους ανθρώπους, που τόσα πέρασαν για να ζούμε εμείς τώρα ελεύθεροι.

Και φυσικά βλέπουμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται… Μπορεί να μην είναι η τωρινή Ελλάδα υπόδουλη σε κάποιο κατακτητή με την έννοια που ήταν τότε, αλλά και τώρα δεν είμαστε και ακριβώς ελεύθεροι. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, μετά τη μεταπολίτευση, την εξουσία έχουν άνθρωποι που δεν σκέφτονται το καλό του έθνους αλλά το δικό τους, όπως οι κοτζαμπάσηδες. Οι μεγάλες δυνάμεις κάθονται από μακριά και παρακολουθούν τα τεκταινόμενα και μόνο όταν υπάρξει ευκαιρία για δικό τους κέρδος, μπαίνουν στη μέση και ταράζουν τα νερά, για να πάει η βάρκα στο δικό τους προσφιλές λιμάνι. Μα δεν γίνεται μόνο με την Ελλάδα αυτό, αλλά με ολάκερο τον πλανήτη. Ο άνθρωπος έπαθε, αλλά δεν έμαθε. Και αν έμαθε κάποια στιγμή, ξέχασε γρήγορα ή δεν έκανε το συσχετισμό. Αλλά έτσι είναι η ρόδα, γυρνάει. Γυρνάει και παίρνει μαζί της καλά και άσχημα και πάλι ζούμε, πάλι πεθαίνουμε, πάλι αγωνιζόμαστε και πάλι ελευθερωνομαστε.

Εκδόσεις Ωκεανός