Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Βρισκόμαστε στην Αμερική της δεκαετίας του ’50. Ένας νεαρός Αφροαμερικανός, ο Φρανκ Μάνεϊ, πηγαίνει εθελοντικά στον πόλεμο της Κορέας για να ξεφύγει από την κλειστή κοινωνία της επαρχιακής πόλης του Νότου όπου ζει. Φεύγοντας, θα αφήσει πίσω του τη μικρότερη αδερφή του Σι, ένα κορίτσι που είχε μάθει να στηρίζεται πάνω του και γνώρισε τον κόσμο μέσα από το δικό του προστατευτικό πλέγμα.
Όταν ο Φρανκ γυρίσει από τον πόλεμο, δεν θα είναι πια ο ίδιος άνθρωπος που έφυγε. Ούτε η Αμερική όμως είναι η ίδια που ήξερε. Εκείνη την εποχή ο ρατσισμός ανθεί σε επίπεδα χωρίς μέτρο και όριο. Το φυλετικό μίσος και οι προκαταλήψεις την έχουν μετατρέψει σε πεδίο μάχης. Οι αποδέκτες του ρατσισμού φοβούνται να μιλήσουν, να περπατήσουν, να κινηθούν. Φοβούνται ουσιαστικά να ζήσουν, μιας και αν σε κάποιον δεν αρέσει ο τρόπος ακόμα και που αναπνέουν, μπορεί αυτή η ίδια η ανάσα τους να αποβεί μοιραία.
Άνθρωποι συλλαμβάνονται χωρίς προφανή λόγο και αιτία. Άνθρωποι ξυλοκοπούνται μέρα μεσημέρι και αυτό είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Τα προβλήματα των Αφροαμερικανών τη δεκαετία του ’50 δεν έχουν τελειωμό. Ακόμα και στο Λότους, τη μικρή επαρχιακή πόλη του Νότου που φιλοξένησε τα παιδικά χρόνια του Φρανκ και της αδερφής του, τα πράγματα είναι άγρια. Οι ταπεινώσεις και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης για τους Αφροαμερικανούς είναι ίδιες ή και χειρότερες από τότε που η οικογένειά τους εκδιώχθηκε από το σπίτι τους για να καταλήξουν στο Λότους.
Σε λιγότερες από 180 σελίδες, η Morrison καταφέρνει να συμπυκνώσει όλη την άδικη, τυραννική και ρατσιστική ατμόσφαιρα της εποχής και παράλληλα να κάνει λόγο και να δώσει στον αναγνώστη μια γεύση των δινών του πολέμου. Το θάνατο, τα νεκρά κορμιά, τους φίλους που χάνεις, τις αποφάσεις που πρέπει να πάρεις για να μην τρελαθείς, το κατεστραμμένο μυαλό και τη σμπαραλιασμένη ψυχή με την οποία θα γυρίσεις.
Ένα δυνατό βιβλίο με έντονες εικόνες όπως τις θυμάται και η ίδια η συγγραφέας, δοσμένες με ένα λόγο που διαφοροποιείται από το τρίτο πρόσωπο στο πρώτο σε κάποια σημεία, σαν να της περιγράφει ο ίδιος ο πρωταγωνιστής τις περιπέτειές του. Δεν είναι απορίας άξιο το γεγονός πως το 1993 η συγγραφέας τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
H Τόνι Μόρισον γεννήθηκε το 1931 στο Λορέιν του Οχάιο. Εργάστηκε στον εκδοτικό οίκο Random House, δίδαξε επί πολλά χρόνια αμερικανική λογοτεχνία στα πανεπιστήμια Howard, Yale και Princeton και έγραψε διηγήματα, κριτικά δοκίμια και έντεκα μυθιστορήματα, από το Γαλάζια μάτια (1970) ως το Ο θεός να φυλάει το παιδί (2015). Έχει τιμηθεί με τα βραβεία National Book Critics Circle Award και Pulitzer. Το 1993 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ζει στη Νέα Υόρκη.
