Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Ἐρᾶν: να ερωτεύεσαι, να αγαπάς.
Στα μέσα του 8ου μ.Χ. αιώνα στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αυτή που πλέον ονομάζουμε Βυζάντιο, μαίνεται η εικονομαχία, ο πόλεμος για τις εικόνες. Ο Λέων Γ’ έχει κηρύξει πόλεμο κατά των εικόνων και των μοναχών που τάσσονται υπέρ τους. Οι πολίτες έχουν μοιραστεί στα δύο, σε αυτούς που μάχονται τις εικόνες, όπως ο αυτοκράτορας και σε αυτούς που τάσσονται υπέρ τους, με το φόβο να τους καταδώσουν και συνήθως κρυφά. Τα μοναστήρια έχουν μοιραστεί και όσα δεν έχουν ασπαστεί τις ιδέες του αυτοκράτορα, κυνηγιούνται, αδειάζουν και καίγονται. Οι μοναχοί και οι μοναχές γίνονται θέαμα στον Ιππόδρομο και παντρεύονται ομαδικά και κατά τύχη, νέοι με γριές και γέροι με νεαρές. Η Λυγινή και ο Υάκινθος είναι από τα ταιριαστά ζευγάρια, μιας και δεν έχουν πολλά χρόνια διαφορά, όμως δεν ήταν δική τους η απόφαση αυτός ο γάμος. Είναι λίγα αυτά που τους ενώνουν και πολλά εκείνα που τους χωρίζουν, όπως τα μυστικά του παρελθόντος.
Ο Ροδανός ανήκει σε μια ομάδα πατριωτών της Κωσνταντινούπολης που δρα υπό τις οδηγίες του πατρίκιου Φωκά. Οι Λέοντες, όπως ονομάζονται, αναλαμβάνουν αποστολές εντός και εκτός των τειχών της Πόλης, που σκοπό έχουν να προστατέψουν την πίστη, την αυτοκρατορία αλλά και τον αυτοκράτορα τον ίδιο. Σε μια τέτοια αποστολή ο Ροδανός θα βρεθεί στο σπίτι που διαμένει ο Υάκινθος με τη Λυγινή και οι δρόμοι τους θα δεθούν για πάντα. Πρόκειται για άνθρωπο που βάζει το καθήκον του πιο πάνω από όλα, που εκτιμά όσα του προσφέρονται για δεν πατά τους όρκους του. Όμως πολλά θα συμβούν και όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου, ο έρωτας θα φέρει πολλά αμαρτήματα.
Το νέο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου είναι ένα ταξίδι στο χρόνο, σε εποχές που δεν τις γνωρίζουμε καλά, παρά μόνο μέσα από τα βιβλία της ιστορίας στο σχολείο, κι αυτό σε μικρό βαθμό. Η γραφή του αποδίδει όλο το μεγαλείο της Κωνσταντινούπολης εκείνη την εποχή, αλλά και αυτό της Αθήνας. Οι δύο πόλεις είναι οι βασικοί σταθμοί στους οποίους θα βρεθούν οι ήρωες του βιβλίου. Εκεί όπου θα πονέσουν, θα αγαπήσουν, θα κάνουν φίλους και θα προδοθούν. Εκεί όπου θα βρεθούν με την αλήθεια και το ψέμα. Ο κόσμος του Βυζαντίου ήταν γεμάτος ίντριγκες, όπως άλλωστε ήταν και είναι κάθε βασιλική και αυτοκρατορική αυλή ανά τους αιώνες αλλά και σε φανταστικά αναγνώσματα. Αυτό είναι που δίνει το βασικό κορμό της ιστορίας που όμως ενισχύεται από τον έρωτα και τα δυνατά συναισθήματα.
Όλος ο παλμός της εποχής μεταφέρεται στον αναγνώστη μέσα από το κείμενο. Από τις περιγραφές των τόπων και των κτηρίων. Από τις γιορτές και τις συναθροίσεις που κάνουν τον αναγνώστη να πιστεύει ότι βρίσκεται κάπου εκεί μέσα και ο ίδιος. Αλλά και από τη λαλιά που δίνει ο συγγραφέας στο κείμενό του. Η αφήγηση γίνεται σε μια γλώσσα που σκοπό έχει να ενισχύσει την αίσθηση του κόσμου του βιβλίου. Ένα κράμα αρχαΐζουσα και καθημερινής γλώσσας, με μεσαιωνικά ιδιώματα, προσδίδουν μια μοναδικότητα στο κείμενο και μια αυθεντικότητα. Δε θα μπορούσε να μιλάει διαφορετικά ένας καλόγερος σαν τον Υάκινθο, ένας άγιος άνθρωπος που έχει αφιερωθεί στο Χριστό. Είναι μεγάλη η συμβολή της γλώσσας αυτής στην όλη εμπειρία της ανάγνωσης.
Το «Εράν. Βυζαντινά αμαρτήματα» είναι το πρώτο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου που διαβάζω, καταλαβαίνω όμως γιατί έχει πλέον φανατικούς αναγνώστες. Είναι που θέλει να τους μεταφέρει στην ιστορία που αφηγείται και το καταφέρνει!
Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ γεννήθηκε στο χωριό Μελάτες της Άρτας το 1960. Έχει γράψει ποιητικές συλλογές, στίχους σε 80 τραγούδια, διηγήματα και μυθιστορήματα. Με την ποιητική συλλογή Έρωτας νυν και αεί ήταν υποψήφιος στη βραχεία λίστα για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2008, ενώ το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) για το μυθιστόρημά του ΙΜΑΡΕΤ. Η παραλογή «Ο λύκος», που εμπεριέχεται στη συλλογή διηγημάτων ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΠΟΤΕ, βραβεύτηκε στον Διεθνή Διαγωνισμό Ποίησης και Διηγήματος «Γιώργος Σεφέρης» του Πανεπιστημίου του Παλέρμο.
