Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Τα γραπτά του Ξανθούλη ακολουθούν τον δικό του μοναδικό τρόπο που είτε σου αρέσει είτε όχι. Ευτυχώς για μένα, αυτό το είδος γραφής μου κάνει!
Η ιστορία εξελίσσεται σε ένα στρατόπεδο του Έβρου που ετοιμάζεται για τη γιορτή των Χριστουγέννων. Ένας αξιωματικός, λίγο απόμακρος, λίγο περίεργος, λίγο μονόχνοτος θα έλεγε κανείς, ζητά από ένα φαντάρο να του μάθει να χορεύει τανγκό, χωρίς κανένας να το μάθει φυσικά. Ο πολλά βαρύς και μάτσο αξιωματικός, λιγομίλητος καθώς είναι, έχει γίνει κάτι σαν θρύλος στο στρατόπεδο. Κανείς δεν του μιλάει, αν δεν είναι απαραίτητο, όλοι τον αφήνουν στην ησυχία του. Ο Λάζαρος όμως δεν μπορεί να τον αγνοήσει, αλλά θα πρέπει να προσέξει να μην τον προσβάλει, αν θέλει να τελειώσει η θητεία του στην ώρα της.
Ο συγγραφέας δίνει με το δικό του μοναδικό, ατμοσφαιρικό τρόπο το κλίμα των ημερών, τα Χριστούγεννα του 1970 στο Στρατόπεδο Βάτη στον Έβρο. Δεν ήταν και από τις καλύτερες μεταθέσεις για τους αξιωματικούς, ούτε και υπηρετούσε εκεί η αφρόκρεμα των σωμάτων αμύνης. Λογικό και επόμενο λοιπόν ο συγγραφέας να δίνει στοιχεία για το πως θέλουν όλοι να φύγουν από εκεί άρον άρον. Η λάσπη της “Γκατζολίας” έχει γεμίσει τα άρβυλά τους. Η συννεφιά και η μουντάδα του Έβρου, ρίχνουν την ψυχολογία των υπηρετούντων, με αποτέλεσμα οι πιο ευαίσθητες ψυχές να παλεύουν να βγάλουν τη μέρα.
Οι περιγραφές αλλά και οι ίδιοι οι χαρακτήρες των ηρώων είναι απολαυστικοί. Το χιούμορ με το οποίο τους χειρίζεται ο συγγραφέας βοηθά για να δώσει ακριβώς την εικόνα που θέλει. Ο υπολοχαγός Καραμανίδης, ο ένας εκ των δύο βασικών ηρώων της ιστορίας, είναι εκείνος που ζητά τα μαθήματα τανγκό. Σκοπός του είναι να ζητήσει σε χορό τη γυναίκα που έχει ερωτευτεί την ημέρα της γιορτής και εδώ τίθεται ο χρονικός περιορισμός και η βιασύνη για τα αποτελέσματα.
Ο Λάζαρος, ο έτερος βασικός ήρωας, είναι ένας νέος συνεσταλμένος αλλά και καλλιεργημένος, που αγαπά την τέχνη. Θα δεχθεί να διδάξει τανγκό στον υπολοχαγό, μιας και δεν έχει και άλλη επιλογή. Όμως αυτό που θα κερδίσει κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, είναι η απόλαυση της εξουσίας που έχει πάνω στον αξιωματικό, που σε άλλη περίπτωση δεν θα είχε. Η δύναμη αυτή, του δίνει το πάνω χέρι στον ανώτερό του, ιδιαίτερα όταν εκείνον τον ταλανίζουν συναισθήματα που κανένας δεν περίμενε να έχει. Η αδυναμία του Καραμανίδη για μια γυναίκα θα τον κάνουν έρμαιο στα παιχνίδια του φαντάρου, αφού θα αναγκαστεί να δείξει την αδυναμία του, έστω και κεκλεισμένων των θυρών και παραθύρων.
Διαβάζω σε κάποιες κριτικές, απόψεις και αναφορές στο βιβλίο, για μια υφέρπουσα ομοφυλοφιλικότητα στη σχέση των δύο ηρώων. Δεν την είδα…
Αντιθέτως, είδα την ικανοποίηση του φαντάρου που ανέλαβε θέση ισχύος ως προς τον ανώτερό του, ιδιαίτερα σε εποχές που κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο, αλλά και σε ένα χώρο, όπως ο στρατός, που λειτουργεί με βάση την ιεραρχία. Ο χαρακτήρας του αδύναμου, υπερευαίσθητου νεαρού δεν αποκρύπτει πάντα κι έναν ομοφυλόφιλο χαρακτήρα.
Είδα επίσης και την αδυναμία και ταπείνωση του ισχυρού φύλου, του βαρβάτου αρσενικού, που παρασύρεται από τον έρωτα και κάνει τα πάντα για να σταθεί αντάξιος και να μπορέσει να προσεγγίσει το αντικείμενο του πόθου του, σε σημείο που φορές φορές, να εξευτελίζεται, με βάση τουλάχιστον τις δικές του αξίες. Τα παιχνίδια που του παίζει η φαντασία, τον οδηγούν σε πράξεις ανείπωτες που δεν θα έκανε με καθαρό το νου. Ο πυρετός του έρωτα, τον έχει αποδιοργανώσει.
Εκδόσεις Διόπτρα / Public / Ianos
Λίγα λόγια για το συγγραφέα:
Ο Γιάννης Ξανθούλης γεννήθηκε το 1947 στην Αλεξανδρούπολη, από γονείς πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Εκτός από μυθιστορήματα, έγραψε βιβλία και θεατρικά έργα για παιδιά, καθώς και θέατρο. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος (είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ) σε εφημερίδες και στο ραδιόφωνο. Με πωλήσεις που υπερβαίνουν τα 1,5 εκ. αντίτυπα, ανάμεσα στα πιο γνωστά του μυθιστορήματα είναι: Το καλοκαίρι που χάθηκε στο χειμώνα (1984), Το πεθαμένο λικέρ (1987), Ο χάρτινος Σεπτέμβρης της καρδιάς μας (1989), Το ροζ που δεν ξέχασα (1991), Η εποχή των καφέδων (1992), Οικογένεια Μπες-Βγες (1994), Το τρένο με τις φράουλες (1996), …ύστερα, ήρθαν οι μέλισσες (1998), Ο Τούρκος στον κήπο (2001), Το τανγκό των Χριστουγέννων (2003), Ο θείος Τάκης (2005), Του φιδιού το γάλα (2007), Κωνσταντινούπολη – Των ασεβών μου φόβων (2008), Η εκδίκηση της Σιλάνας (2009), Δεσποινίς Πελαγία (2010), Ο γιος του δάσκαλου (2012) και Την Κυριακή έχουμε γάμο (2015), το οποίο βραβεύτηκε ως το καλύτερο μυθιστόρημα της χρονιάς. Βιβλία του έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη και τη μικρή οθόνη και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ζει στην Αθήνα.
