Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
«Το σιντριβάνι ξεχειλίζει», σε μετάφραση Κλαίρης Παπαμιχαήλ, είναι το βιβλίο με το οποίο η Rebecca West συστήνεται επιτέλους στη χώρα μας. Χρόνια μετά το θάνατο της Βρετανίδας συγγραφέως, ένα από τα έργα της που θεωρείται πλέον κλασσικό έρχεται στα χέρια μας. Πρόκειται για την αρχή μιας οικογενειακής τριλογίας, ενός αυτοβιογραφικού έργου, που διαδραματίζεται στις αρχές του 20ου αιώνα και ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, τόσο διαφορετική από τη δική μας.
Η οικογένεια Όμπρι δεν είναι μια συνηθισμένη οικογένεια. Οι γονείς κατάγονται από καλές οικογένειες, ή τουλάχιστον αυτό αφήνεται να εννοηθεί από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όμως η δική τους οικογένεια δεν είναι από αυτές που μπορούν να προσφέρουν πολλά στα παιδιά τους. Κι αυτό γιατί ο πατέρας, παρότι δε μένει πολύ καιρό χωρίς δουλειά, μένει χωρίς χρήματα, μιας και τα σπαταλάει στοιχηματίζοντας στο χρηματιστήριο και σε διάφορα εγχειρήματα με μεγάλο ρίσκο που ποτέ δεν αποφέρουν κέρδος. Παρά το χαρακτήρα του και το γεγονός ότι αναγκάζει την οικογένειά του να μετακομίζει συχνά και να προσπαθεί να ζήσει με λίγα, εκείνοι τον αγαπούν και τον θαυμάζουν.
Σημαντικό ρόλο στο πως βλέπουν τα παιδιά τον πατέρα τους παίζει η ίδια η μητέρα η οποία πάντα τον φροντίζει όπως φροντίζει για την εικόνα του τόσο στον έξω κόσμο, όσο και στον μικρόκοσμο της οικογένειάς τους. Η μητέρα κατάγεται από τη Σκοτία και έχει μουσική παιδεία και ταλέντο, όπως όλοι σχεδόν στην οικογένειά της. Την αγάπη της αυτή για τη μουσική την έχει μεταδώσει και στα παιδιά της. Μάλιστα, η μητέρα, περιμένει ότι οι δίδυμες κόρες της, Μαίρη και Ρόουζ, θα ακολουθήσουν καριέρα πιανίστριας, καθώς έχουν και το ανάλογο ταλέντο. Ταλέντο έχει και ο μικρότερος της οικογένειας, ο Ρίτσαρντ Κουίν, που όμως όπως λέει η μητέρα τους, δεν έχει την πειθαρχία να μάθει όσα χρειάζεται. Η Κορντίλια όμως, η μεγαλύτερη από τα τέσσερα αδέρφια, θέλει να κάνει καριέρα στη μουσική και να μπορέσει να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά της.
Η αφηγήτρια της ιστορίας είναι μία από τις δίδυμες, η Ρόουζ, ένα δωδεκάχρονο κορίτσι που είναι ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση που φαίνεται να έρχεται νωρίτερα για τα παιδιά της οικογένειας Όμπρι. Η Ρόουζ δεν βλέπει εξαρχής ξεκάθαρα την εικόνα που βλέπουν οι άλλοι, όταν κοιτούν την οικογένειά τους. Ο πατέρας έχει πολλού θαυμαστές και μια ρητορική που μαγεύει, όμως η έλλειψη χρημάτων είναι γεγονός για όλους τους. Τα καινούρια ρούχα που δεν έχουν δεν μπορεί να κρυφτεί από τις συμμαθήτριες των κοριτσιών στο σχολείο και από τις τρεις τους η Κορντίλια είναι αυτή που το αντιλαμβάνεται και επηρεάζεται πιο πολύ. Οι δίδυμες έχοντας η μία την άλλη, ζουν κατά κάποιο τρόπο σε ένα δικό τους κόσμο, όπου αν δεν υπάρχουν άλλοι φίλοι, δεν έγινε και τίποτα.
Πολλά από τα στοιχεία της εποχής που περιγράφονται άμεσα ή έμμεσα σε αυτό το βιβλίο θα ξενίσουν ίσως τον αναγνώστη. Με τα σημερινά δεδομένα πάντα, κάποιες συνήθειες ή συμπεριφορές δε θα γίνουν εύκολα κατανοητές ή δεκτές. Υπήρχαν σημεία που με εκνεύρισαν, πιο πολύ γιατί σκεπτόμενη με τα σημερινά δεδομένα πάντα, δεν μπορούσα να δεχτώ τις αντιδράσεις κάποιων χαρακτήρων.
Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο με πολλή ένταση ή γεγονότα και ανατροπές που επηρεάζουν την πλοκή. Είναι η απεικόνιση μιας εποχής μέσα από τα μάτια της ίδιας της συγγραφέως και με τη φωνή ενός κοριτσιού.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:
H Dame Rebecca West (Ντέιμ Ρεμπέκα Γουέστ, ψευδώνυμο της Cicily Isabel Andrews, 1892-1983) ήταν δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος και κριτικός. Γνωστή για την αρθρογραφία της πάνω σε φεμινιστικά και κοινωνικά ζητήματα, η φήμη της εκτοξεύτηκε χάρη στα ρεπορτάζ της από τη δίκη της Νυρεμβέργης. Το 1918 εξέδωσε το μυθιστόρημα The Return of the Soldier, το πρώτο μυθιστόρημα γυναίκας συγγραφέα για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακολούθησαν τα The Judge (1922), Harriet Hume (1929), The Harsh Voice: Four Short Novels (1935), The Thinking Reed (1936) και The Fountain Overflows (1956). Μετά τον θάνατό της εκδόθηκαν οι επόμενοι δύο τόμοι της τριλογίας Το Χρονικό μιας οικογένειας, καθώς και τα μυθιστορήματα The Birds Fall Down, Sunflowers και το ημιτελές The Sentinel για τον αγώνα για τη γυναικεία ψήφο στη Βρετανία. To πολυσέλιδο βιβλίο της Black Lamb and Grey Falcon του 1941 θεωρείται το αριστούργημά της και ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας. Η έκδοση του βιβλίου συνέπεσε με τη ναζιστική εισβολή στη Γιουγκοσλαβία. Η Random House Modern Library το κατέταξε στα 100 καλύτερα non fiction βιβλία του αιώνα.
