Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Ο Μαρκ Σάλιβαν είχε φτάσει σε ένα πολύ άσχημο σημείο στην καριέρα και στη ζωή του, όπως μας περιγράφει στην εισαγωγή του βιβλίου. Ή θα χτύπαγε τα άστρα, ή τον πάτο της θάλασσας. Τα άστρα δεν τα έβλεπε κάπου κοντά. Τη θάλασσα όμως τη φλέρταρε κάθε μέρα. Το μόνο που τον κράταγε μακρυά της ήταν η οικογένειά του. Μέχρι που έμαθε για την απίστευτη ιστορία του Πίνο Λέλα και βγήκε από το τέλμα.
Ο Πίνο ήταν ένα νέο δεκαεφτάχρονο παιδί στην Ιταλία του 1943, όταν μαινόταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Γι’ αυτόν ο πόλεμος ήταν κάτι μακρινό, μέχρι που ήρθε στο Μιλάνο και στη γειτονιά του. Τότε ενηλικιώθηκε απότομα, μιας και γλύτωσε παρά τρίχα από τον πρώτο βομβαρδισμό της πόλης, την ώρα που έβλεπε μια ταινία στον κινηματογράφο που τόσο λάτρευε μαζί με τον αδερφό του. Τα δυο αδέρφια θα δουν πολλά μέχρι να φτάσουν στο σπίτι εκείνο το βράδυ και θα κατανοήσουν γρήγορα το εφήμερο της ζωής. Παρόλο που τον έστησε η κοπέλα που σκόπευε να συναντήσει στον κινηματογράφο εκείνο το βράδυ, ο Πίνο θα χαρεί για εκείνη γιατί γλύτωσε τον βομβαρδισμό.
Οι γονείς τους, όπως και όλοι οι γονείς του κόσμου θα προσπαθήσουν να τους προστατεύσουν. Θα τους στείλουν στην κατασκήνωση του Πατέρα Ρε στις Άλπεις. Έστω κι αν είναι τα μεγαλύτερα αγόρια εκεί, θα είναι ασφαλείς. Εκεί ο Πίνο θα μάθει οδήγηση από τον ίδιο τον Αλμπέρτο Ασκάρι, μελλοντικό παγκόσμιο πρωταθλητή της φόρμουλα ένα και σε αντάλλαγμα, θα του διδάξει σκι, το αγαπημένο του άθλημα. Θα βοηθήσει Εβραίους να διαφύγουν στην Ελβετία και να σώσουν τη ζωή τους αλλά θα πρέπει να επιστρέψει μιας και κλήθηκε να στρατευτεί.
Οι γονείς του και πάλι θα βάλουν το χέρι τους ώστε να μην σταλεί στο Ρωσικό μέτωπο, όπου πήγαιναν όλοι οι Ιταλοί νεοσύλλεκτοι για να συναντήσουν το θάνατο μέσα σε έξι μήνες το πολύ. Τον πείθουν λοιπόν να καταταγεί σε μια ομάδα του κατασκευών. Έτσι, φορά τη σβάστικα που τόσο μισεί όταν γνωρίζει το στρατηγό Λέγιερς και τον οδηγό του. Η μεγάλη αγάπη που έχει για τα αυτοκίνητα και τα όσα έμαθε πλάι στον Ασκάρι συνεισφέρουν ώστε να επισκευάσει ο Πίνο τα κομμάτια της μηχανής της Ντάιμλερ του στρατηγού, για την οποία ο οδηγός του δεν είχε ιδέα. Με αυτή του την πράξη γίνεται ο νέος οδηγός του στρατηγού και παράλληλα ο νέος κατάσκοπος της Ιταλικής αντίστασης δίπλα στο δεύτερο πιο ισχυρό άντρα στην Ιταλία.
Από εκεί και πέρα, οι απίθανες συμπτώσεις και οι απερίγραπτες καταστάσεις συνεχίζονται, περιγράφοντας μια ζωή εν μέσω πολέμου που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί. Ο νεαρός Πίνο θα συνομιλήσει με πολλούς από τους ισχυρούς άντρες της Ιταλίας ως διερμηνέας του Γερμανού στρατηγού, συμπεριλαμβανομένου και του Μουσολίνι. Θα δει από πρώτο χέρι όλα τα αίσχη των Ναζί, τα τραίνα με τους αιχμαλώτους που μεταφέρονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τους σκλάβους που σκάβουν τη γη της πατρίδας του, κάτω από άθλιες συνθήκες, για να εξορύξουν τις πρώτες ύλες που έχει ανάγκη ο στρατός κι ο πόλεμος του Χίτλερ, τα τρόφιμα και τα είδη διαβίωσης που κλέβουν οι Ναζί ευθαρσώς από την πεινασμένη Ιταλία για να ταΐσουν τους Γερμανούς στρατιώτες και να τους κρατήσουν ζεστούς μέσα στους άγριους παγωμένους χειμώνες της βόρειας Ιταλίας.
Μέσα σε όλη αυτή τη φρίκη του πολέμου, ο νεαρός Πίνο βρίσκει τον έρωτα στα μάτια της κοπέλας που τον έστησε στο σινεμά το πρώτο βράδυ των βομβαρδισμών. Και είναι ένας έρωτας που θα κρατήσει για πάντα, που θα τυπωθεί στην καρδιά του Πίνο με άλικο μελάνι και θα του δώσει ανείπωτη χαρά αλλά και ανείπωτο πόνο.
Με το τέλος του πολέμου και την παράδοση των Γερμανών ο κόσμος θα πιστέψει πως τέλειωσαν όλα επιτέλους και ήρθε η ώρα να ζήσουν ειρηνικά, χωρίς άλλο θάνατο. Όμως θα κάνουν λάθος, γιατί, όπως και σε άλλα μέρη, έτσι και στην Ιταλία, ο πόλεμος θα συνεχιστεί μέσα στην ίδια τη χώρα. Οι παρτιζάνοι θα πολεμήσουν τους φασίστες που έφεραν τη χώρα σε αυτή τη θέση. Αυθαίρετα και με την κρίση του όχλου, θα γίνουν εκτελέσεις ανθρώπων που κατονομάζονται ως προδότες και φίλοι των Ναζί. Αθώοι που επιτέλους βρήκαν την ευκαιρία να μυρίσουν τον αέρα της ελευθερίας θα σκοτωθούν εν ψυχρό, μετά από μια ψευδή κατηγορία, μόνο και μόνο γιατί φορούσαν ένα ρολόι που κάποιος ήθελε να πάρει… Οι πράξεις βαναυσότητας δεν έχουν τέλος…
Δεν υπάρχουν τόσα πολλά βιβλία για τον πόλεμο στην Ιταλία, ούτε για το τι έγινε μετά. Αιτία είναι ακριβώς αυτά τα γεγονότα, τα οποία ο Ιταλικός λαός θέλησε να ξεχάσει για να μάθει και πάλι να ζει. Είναι το δεύτερο βιβλίο που διαβάζω και μιλά για εκείνη την εποχή στη χώρα, αλλά διαδραματίζεται σε άλλη πόλη. Τα αίσχη που έγιναν δεν αλλάζουν όμως ζωές όπως αυτή του Πίνο Λέλα δεν συναντάς κάθε μέρα.
Εκδόσεις Floral / Public / Ianos / Greekbooks.gr
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Mark Sullivan έχει γράψει δεκαοκτώ μυθιστορήματα, καθώς και την μπεστ σέλερ των New York Times σειρά Private, την οποία γράφει με τον James Patterson. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία για τη συγγραφή του, όπως το Βραβείο Νέων Ταλέντων WHSmith, και τα έργα του έχουν δεχτεί διθυράμβους από τη New York Times και τη Los Angeles Times. Μεγάλωσε στο Μέντφιλντ της Μασαχουσέτης και αποφοίτησε από το Κολέγιο Χάμιλτον με πτυχίο στα αγγλικά, πριν εργαστεί ως εθελοντής στο Ειρηνευτικό Σώμα στη Νιγηρία της δυτικής Αφρικής. Με την επιστροφή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, πήρε πτυχίο από τη Σχολή Δημοσιογραφίας Μέντιλ στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν και ξεκίνησε καριέρα στο ερευνητικό ρεπορτάζ. Εξαίρετος σκιέρ και λάτρης της περιπέτειας, ζει με τη γυναίκα του στο Μπόζμαν της Μοντάνα, και ευγνωμονεί για το θαύμα της κάθε στιγμής.
