Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

Ο Βαγγέλης Γιαννίσης είναι ο Έλληνας μετρ του Σκανδιναβικού νουάρ και όχι άδικα. Έχει ήδη στο ενεργητικό του τέσσερα βιβλία με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Άντερς Οικονομίδη που εκτυλίσσονται στο Έρεμπρο της Σουηδίας, καθώς και μια συνεργασία με άλλους τρεις Έλληνες συγγραφείς στου αστυνομικού. Στο πέμπτο κατά σειρά βιβλίο του όμως μας μεταφέρει στο Μπέργκεν της Νορβηγίας για να ερευνήσουμε παρέα μια υπόθεση που καθήλωσε την κοινή γνώμη και δεν είναι μέρος της σειράς με ήρωα τον Οικονομίδη. Πρόκειται για μια πραγματική, αλλά ανεξιχνίαστη υπόθεση, στην οποία αναλαμβάνει να δώσει τη δική του εκδοχή.

Το 1970, στο Μπέργκεν της Νορβηγίας το έγκλημα δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Υπάρχει κι εκεί όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο πρόβλημα με ναρκωτικά, άλλωστε είναι η εποχή της επανάστασης και της άνθισης των ναρκωτικών, όμως αυτά είναι και τα μεγαλύτερα θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν συνήθως οι αρχές. Όλα αυτά ώσπου στην κοιλάδα του Ίσνταλ, την κοιλάδα του θανάτου όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι, βρίσκεται το απανθρακωμένο πτώμα μιας γυναίκας. Η τοποθεσία παίζει ρόλο, καθώς λέγεται ότι την εποχή του Μεσαίωνα στην κοιλάδα πήγαιναν όσοι ήθελαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους, όμως ένας θάνατος όπως αυτός της γυναίκας που βρέθηκε πρέπει να ήταν πολύ φριχτός για να είναι αυτοχειρία.

Σύντομα στην περιοχή φτάνουν δύο άνθρωποι της KRIPOS, της εγκληματολογικής υπηρεσίας που ασχολείται με το οργανωμένο έγκλημα και με τα πιο σοβαρά εγκλήματα στη χώρα. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια πολύ δύσκολη υπόθεση και ο Ρολφ Στόλεσεν, ο τοπικός επιθεωρητής και επικεφαλής της έρευνας αρχικά δεν θα ενθουσιαστεί με τον ερχομό τους. Γρήγορα όμως θα καταλάβει πως αν θέλει να βρει ποια είναι η γυναίκα και τι της έχει συμβεί, θα καλοδεχτεί τον Άνερς Φλο και τον Ίζακ Μέλγκορντ στην ομάδα του.

Η ιστορία της γυναίκας του Ίσνταλ είχε κάνει μεγάλη αίσθηση στην κοινωνία της Νορβηγίας. Τα μέσα ενημέρωσης της εποχής είχαν στήσει χορό και διαμόρφωναν θεωρίες σχετικά με το τι μπορεί να είχε συμβεί. Το γεγονός ότι στις βαλίτσες της γυναίκας βρέθηκαν πολλές περούκες, γυαλιά που οι φακοί τους ήταν σκέτα τζάμια και ρούχα χωρίς ετικέτες, όλα τους δηλαδή εργαλεία που θα χρησιμοποιούσε ένας κατάσκοπος, έκαναν πολλούς να πιστέψουν ακριβώς αυτό. Ο ψυχρός πόλεμος ήταν σε εξέλιξη ακόμα, οπότε και τα σενάρια περί κατασκοπεία ήταν πολλά. Όμως η τοπική αστυνομία απεφάνθη πως δεν υπήρχαν στοιχεία για την ταυτότητα της γυναίκας, ούτε για το λόγο που βρισκόταν στο Μπέργκεν όταν πέθανε.

Όπως λέει και στον επίλογο, ο συγγραφέας διάβασε πρώτη φορά την ιστορία της γυναίκας σε ένα απόκομμα εφημερίδας τη δεκαετία του 90. Έπειτα από πολλά χρόνια έπεσε και πάλι πάνω στην ιστορία, αυτή τη φορά στο διαδίκτυο και από τότε ήρθε πολλές φορές μπροστά του, μέχρι να πάρει την απόφαση και να ξεκινήσει να γράφει τη δική του εκδοχή. Όπως σε κάθε του βιβλίο έκανε την έρευνα που χρειαζόταν για να συλλέξει τα στοιχεία που του ήταν απαραίτητα για την ιστορία του. Ανάμεσα στους ανθρώπους που τον βοήθησαν είναι και ο Νορβηγός συγγραφέας και αστυνομικός ερευνητής Jørn Lier Horst, ο οποίος και προλογίζει το βιβλίο. Ο Horst έψαξε και βρήκε παλιά δημοσιεύματα της υπόθεσης και σύλλεξε αρκετές πληροφορίες όσον αφορά τα στοιχεία σχετικά με το θάνατο της γυναίκας του Ίσνταλ.

Η ιστορία που διάβασα, συνδυάζει την πραγματικότητα και τα αληθινά στοιχεία με τη μυθοπλασία. Είναι ένα ακόμα σκανδιναβικό νουάρ, όπως αυτά που έχουμε συνηθίσει από το Βαγγέλη Γιαννίση και τους Σκανδιναβούς μετρ του είδους. Το καλό με αυτό το βιβλίο είναι ότι φαίνεται η εξέλιξη του Γιαννίση στο είδος που γράφει. Στο συγκεκριμένο βιβλίο δίνει τη δική του εκδοχή σε μια υπόθεση που είχε ταράξει μια ολόκληρη χώρα και η εκδοχή του είναι αρκετά αληθοφανής που θα μπορούσε να σταθεί αλλά και να εξηγήσει γιατί η αστυνομία της Νορβηγίας δεν κατάφερε ποτέ να λύσει το μυστήριο ή απλά δεν θέλησε να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τη λύση μπροστά στην οποία βρέθηκε. Η εκδοχή που μας παρουσιάζει ο συγγραφέας, εξηγεί πολλά από τα στοιχεία που βρέθηκαν και στην αληθινή υπόθεση. Αν ίσχυε όμως, θα έφερνε μια ολόκληρη χώρα σε πολύ δύσκολη θέση (και έτσι εξηγείται γιατί η υπόθεση δεν έκλεισε ποτέ). Είναι αρκετά ευρηματικός ώστε να στοιχειοθετήσει έτσι την υπόθεσή του που να στέκεται και να μην υπάρχουν τρύπες και ανεξήγητα στοιχεία ή γεγονότα. Μέχρι την τελευταία σελίδα, λύνεται και η παραμικρή απορία και εξηγούνται όλοι οι ρόλοι ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία γιατί έπραξε κάποιος με συγκεκριμένο τρόπο ή που αποσκοπούσε.

Πέραν τούτου, οι ήρωές του είναι καινούριοι, δεν συνδέονται σε καμία περίπτωση με αυτούς της σειράς του Έρεμπρο και δεν έχουν κοινά στοιχεία. Ο επικεφαλής επιθεωρητής Στόλεσεν έχει πληγεί από τη ζωή του αστυνομικού με πολύ άσχημο τρόπο, που οδήγησε σε προσωπικούς δαίμονες που τον κυνηγάνε. Έχει μια κόρη στην εφηβεία και έναν πατέρα που μένει σε μια καλύβα κοντά σε μια λίμνη. Οι σχέσεις τους δεν είναι και οι καλύτερες και πολύ φοβάται ότι και ο ίδιος δεν είναι καλός πατέρας, ελπίζει όμως όλα να φτιάξουν κάποια μέρα. Αυτές τις δύο σχέσεις βλέπουμε να παίρνουν σάρκα και οστά και να συμμετέχουν στην ιστορία είτε άμεσα είτε έμμεσα, χωρίς όμως να προηγούνται της ιστορίας που θέλει να μας πει ο συγγραφέας.

Με κάθε βιβλίο του που διαβάζω, ο Βεγγέλης Γιαννίσης μπαίνει όλο και πιο βαθιά στη βιβλιοφιλική καρδιά μου και εδραιώνει τη θέση του εκεί. Πιστεύω στα γραπτά του και περιμένω να τον δω να φτάνει πολύ ψηλά!

Εκδόσεις Διόπτρα

Λίγα λόγια για το συγγραφέα