Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Αυτό που μου αρέσει στις Εκδόσεις Gutenberg είναι που στους τίτλους τους θα βρεις μια μεγάλη γκάμα βιβλίων, από την κλασσική μέχρι τη σύγχρονη λογοτεχνία. Επέλεξα να διαβάσω ένα από τους νέους τίτλους τους, που όμως πρόκειται για κλασσική λογοτεχνία. Δεν είχα διαβάσει ποτέ Thomas Hardy και ήταν ευκαιρία, τώρα που κυκλοφόρησε σε αυτή την όμορφη έκδοση, να το κάνω.
«Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ» λοιπόν είναι μια ιστορία που εκτυλίσσεται στο Ουέσεξ, μια κομητεία δημιούργημα του Hardy, βασισμένο στη Νότια Αγγλία, όπου λαμβάνουν χώρα όλες του οι ιστορίες. Το Κάστερμπριτζ είναι μια πόλη στην περιοχή αυτή, όπου ο Μάικ Χέντσαρτ είναι πλέον δήμαρχος. Ο άνθρωπος αυτός είναι σεβαστός από τους πολίτες. Είναι εγκρατής, δεν πίνει ποτέ και είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους της πόλης. Παράλληλα όμως, είναι και ένας αρκετά δύσκολος χαρακτήρας, εγωπαθής και πεισματάρης, χαρακτηριστικά που τον οδηγούν πολύ συχνά σε λάθος αποφάσεις.
Στα νιάτα του όμως, ήταν ένας άντρας που έπινε πολύ και που μια φορά, πάνω στο ποτό, πούλησε τη γυναίκα του και το μωρό τους για πέντε γκινέες σε έναν άγνωστο. Το μυστικό αυτό του παρελθόντος δεν είναι γνωστό στο Κάστερμπριτζ, όμως τον στοιχειώνει. Όταν η γυναίκα του, που τη νόμιζε πεθαμένη μιας και δεν κατάφερε ποτέ να τη βρει, βρίσκει και πάλι τα ίχνη του μετά από δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια, εκείνος θα κάνει το σωστό και θα την παντρευτεί ξανά, όχι μόνο γιατί θέλει να επανορθώσει για το παρελθόν, αλλά και γιατί οι πραγματικές συνθήκες της σχέσης τους μπορεί να γίνουν γνωστές όπως και το κρυμμένο τόσο χρόνια μυστικό του. Όμως θέλει να δώσει και ένα σπιτικό στην κόρη του Ελίζαμπεθ-Τζέιν η οποία είχε την τύχη της μητέρας της.
Ο Hardy επικεντρώνεται πολύ στους χαρακτήρες του και τους διαμορφώνει τόσο ολοκληρωμένα που οι κινήσεις τους σε ολόκληρο το βιβλίο, είναι αυτές που θα περίμενε κανείς. Ο Χέντσαρτ είναι ένας άνθρωπος που αποφεύγει τις διαπροσωπικές σχέσεις και γι’ αυτό δεν έχει μάθει πως να συμπεριφέρεται μέσα σε αυτές και πως να τις χειρίζεται. Πιστεύει ότι όσα γίνονται έχουν επίκεντρο εκείνον και πως ότι έχει στο μυαλό του είναι και αυτό που ισχύει. Πολλές φορές είναι απότομος έως και αγενής με τους άλλους, όμως δε δείχνει πάντα να καταλαβαίνει ότι τους δυσαρεστεί. Η ζήλια που βγάζει προς ένα συγκεκριμένο Σκοτσέζο είναι απόρροια των όσων προανέφερε και αδίκως. Όμως είναι τόσο ισχυρογνώμων που δεν υπάρχει περίπτωση να αντιληφθεί πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Ο Ντόναλτ Φάρφρι είναι ένας νέος από τη Σκοτία, περαστικός από το Κάστερμπριτζ, στο δρόμο του για την Αμερική. Ακούγοντας τους πολίτες να διαμαρτύρονται για το σιτάρι και το χάλια ψωμί που κάνει, αλλά και το δήμαρχο να απαντάει πως αν ήξερε πως να το διορθώσει θα το έκανε, του στέλνει ένα σημείωμα με τη λύση που μπορεί να ακολουθήσει. Ο Χέντσαρντ δε θα αφήσει ένα τόσο έξυπνο άνθρωπο να του φύγει και φτάνει στο σημείο να τον ορίσει υπεύθυνο όλων των εμπορικών εργασιών του. Δίνοντάς του μια τόσο υπεύθυνη και ισχυρή θέση, τον κάνει γνωστό σε όλη την πόλη αλλά και στις διπλανές. Κι εκεί είναι που αρχίζουν οι μπελάδες.
Ο Φάρφρι είναι ένας αρκετά αθώος όμως έντιμος και ευθύς άνθρωπος και χαίρεται πολύ για τη δουλειά που έχει. Προσπαθεί πάντα να βοηθήσει και να μην αδικήσει ποτέ κανέναν. Είναι ευγενικός και χαμογελαστός και πάντα έρχεται σε επαφή με όλους, τηρώντας τους κανόνες, γραμμένους και άγραφους. Επίσης, φέρνει τον εκσυγχρονισμό αφού χρησιμοποιεί πλάστιγκες και μέτρα, αλλά και τηρεί το πρόγραμμα των παραγγελιών. Έτσι όλα γίνονται στην ώρα τους και σωστά. Ο Χέντσαρντ είναι χαρούμενος φυσικά που ο νέος του έχει αυξήσει τις δουλειές και το κέρδος και όλοι είναι ευχαριστημένοι. Αυτό που τον ενοχλεί είναι πως πλέον όλοι γέρνουν στον Φάρφρι όταν χρειάζονται κάτι. Ο νέος αυτός είναι ο άνθρωπος στον οποίο όλοι πλέον θα στραφούν και όλοι θα υπολογίσουν ως ειδήμων. Αυτό είναι μεγάλο πλήγμα στον εγωισμό του Χέντσαρντ και είναι η αρχή των πολύ λάθος επιλογών του, η αρχή του τέλους του.
Μέσα από το «δήμαρχο του Κάστερμπριτζ» ο Hardy κάνει ξεκάθαρο ότι οι επιλογές μας είναι αυτές που θα σκιαγραφήσουν το μέλλον μας.