Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Μια ενδιαφέρουσα εκδοχή του μέλλοντος παρουσιάζει ο Γιώργος Νυκταράκης μέσα από το δυστοπικό μυθιστόρημά του με τίτλο «Ελεύθεροι Άνθρωποι».
Βρισκόμαστε στο έτος 2084. Η Όναρ είναι η μοναδική πόλη που κατοικείται, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουν οι κάτοικοί της, αφού αυτό τους έχει [ει η Διοίκηση και αφού δεν έχουν επαφή με κανέναν άλλον εκτός της Όναρ. Η ζωή των κατοίκων είναι τακτοποιημένη. Ομοιόμορφα σπίτια, ίδια ρούχα για όλους, ξακάθαρη και στοχευμένη μόρφωση και μονογονεϊκές οικογένειες, όπου το παιδί και ο γονιός είναι του ίδιου φύλου. Όλα τακτοποιημένα και πειθαρχημένα.
Μόνο ο δεκαπεντάχρονος Τόνι δε φαίνεται τόσο πειθαρχημένος όσο οι υπόλοιποι. Δεν καταλαβαίνει γιατί τα κτήρια είναι ομοιόμορφα, γιατί πρέπει να φοράει τα ίδια ρούχα κάθε μέρα, αν και διαφορετικά κάθε φορά και γιατί πρέπει να υπακούν τυφλά στη Διοίκηση και να μην έχουν αμφιβολίες. Στο δρόμο του θα βρεθεί κάποιος που θα του δώσει μια άλλη οπτική γωνία της ιστορίας και των πραγμάτων γενικότερα. Κάποιος που θα δώσει διαφορετικό νόημα στη φράση «Είστε άνθρωποι, όχι ζώα», που είναι και το μότο της Όναρ.
Ο συγγραφέας φαίνεται να έχει επηρεαστεί από τον Όργουελ, αφού τοποθετεί την ιστορία του 100 χρόνια μετά το πασίγνωστο «1984». Ίσως και να το κάνει επί τούτου, για να δείξει πως όπως και το προφητικό «1984» περιέγραψε όλα αυτά που ήρθαν χρόνια μετά από την εποχή που το έγραψε ο Όργουελ, έτσι και όσα μας περιγράφει ο ίδιος δεν απέχουν πολύ από το να γίνουν πραγματικότητα. Και δεν μπορεί να πει κανείς πως ανήκουν όλα στη σφαίρα της φαντασίας.
Ο Νυκταράκης μιλάει τον άνθρωπο και τον παρουσιάζει σαν άβουλο ον, που τρώει μασημένη τροφή. Ότι του σερβίρουν το μασάει χωρίς αμφιβολία. Στην περίπτωση του βιβλίου, αυτός που κρατάει το πιρούνι και το μαχαίρι είναι η Διοίκηση. Στη σημερινή πραγματικότητα, σε θέση ισχύος είναι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι ισχυροί επιχειρηματίες και αρχηγοί κρατών που τα ελέγχουν και μαζί με αυτά ελέγχουν και τις μάζες, εμάς δηλαδή. Εμάς που πιστεύουμε ότι δούμε στην τηλεόραση, ότι γράφει ο όποιος να ‘ναι στο ιντερνέτ και ότι πουν και υποστηρίξουν οι πολλοί. Ο άνθρωπος πλέον δεν έχει γνώμη, δεν έχει θέληση, δεν έχει ιδανικά για τα οποία θα πολεμήσει. Θα κάνει ότι του πουν και θα είναι ευχαριστημένος. Θέλει να είναι ευχαριστημένος και να μην κουραστεί. Να τα βρει όλα έτοιμα και στρωμένα, να έχει φροντίσει κάποιος άλλος για αυτόν και να έχει ένα σίγουρο και βέβαιο μέλλον. Μπορεί να μην είναι αυτό που θα επέλεγε ο ίδιος, αν έμπαινε στη διαδικασία, είναι όμως ο πιο απλός, ο πιο εύκολος τρόπος. Κάποιος άλλος παίρνει την απόφαση και είναι όλοι ευχαριστημένοι.
Έτσι βλέπω και κατανοώ το βιβλίο του Νυκταράκη, σαν μια αλληγορία. Σαν τον αντικατοπτρισμό του κόσμου μας όπως είναι, πάνω σε ένα πλέγμα που θα μπορούσε ίσως να μας κάνει να δούμε τα πράγματα διαφορετικά. Να ανοίξουμε τα μάτια και τα αυτιά μας και να δούμε που πραγματικά ζούμε, σε ποιο κόσμο και να καταλάβουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να αλλάξουμε αυτή την πραγματικότητα. Πως μπορούμε να ξυπνήσουμε από το όμορφο και βολικό μας όνειρο.
Αν το δει κανείς σαν ένα δυστοπικό μυθιστόρημα και μόνο, δε θα του φανεί κάτι καινούριο, κάτι πρωτόγνωρο ή μοναδικό. Θυμίζει την τριλογία της «Απόκλισης» ή «Το βιβλίο της Άιβι». Όμως διαφέρει από τα προηγούμενα αφενός γιατί έχει γραφτεί από Έλληνα συγγραφέα, νέο σε ηλικία, και άρα όλα τα καλά του βιβλίου μπορούν να αποδοθούν στον ίδιο. Πρόκειται για μια καλογραμμένη ιστορία με εξαιρετική χρήση της Ελληνικής γλώσσας, πράγμα που του δίνει πολλούς πόντους για πρώτο βιβλίο!
Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Ο Γιώργος Νυκταράκης γεννήθηκε το 1991 στην Αθήνα και ζει στη Νέα Σμύρνη. Φοίτησε στο Τμήμα Φυσικής και, αφού ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές, άρχισε να εργάζεται ως καθηγητής. Παράλληλα, ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο δημοσιεύοντας κριτικές ταινιών. Οι κινηματογραφικές και λογοτεχνικές επιρροές του τον οδήγησαν μοιραία στον συγγραφικό χώρο. Το «Ελεύθεροι Άνθρωποι» είναι το πρώτο του βιβλίο.
