Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Ένα από τα βιβλία που έβλεπα πολύ από τους αναγνώστες του εξωτερικού ήταν το «The Grace Year». Όταν λοιπόν είδα ότι θα κυκλοφορούσε στα Ελληνικά, δεν μπόρεσα να μην το επιλέξω. Ήθελα επιτέλους να δω προς τι όλος αυτός ο ντόρος, όλο αυτό το hype που είχε κατακλύσει το #bookstagram και το Goodreads. Οι εξαιρετικές κριτικές που έπαιρνε πριν ακόμα εκδοθεί είχαν κάποια βάση, ή ήταν κάποιο κόλπο των δημοσίων σχέσεων; Τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει πολύ της μόδας τα δυστοπικά μυθιστορήματα που έχουν κάποια σχέση με το φεμινισμό και το συγκεκριμένο θα έλεγα ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
Η κομητεία Γκάρνερ φαίνεται να έχει πολύ αυστηρούς κανόνες. Κουμάντο εκεί κάνουν οι άντρες ενώ οι γυναίκες, μόλις συμπληρώσουν τη βασική εκπαίδευση του δημοτικού, μένουν στο σπίτι και φροντίζουν να μάθουν για την ομαλή λειτουργία του, αλλά κυρίως να γεννήσουν γιους και να είναι πιστές στο Θεό, να σέβονται τη θρησκεία και να κάνουν ότι λένε οι άντρες. Οι γιοι χρειάζονται γιατί τα αγόρια που γεννιούνται είναι πολύ λιγότερα από τα κορίτσι, με αποτέλεσμα τα αγόρια, όταν φτάνουν στην ηλικία των δεκαέξι χρόνων, να έχουν την πολυτέλεια να διαλέξουν ανάμεσα σε αρκετές νύφες της ίδιας ηλικίας. Τα κορίτσια πάλι, δεν έχουν κάποιο λόγο σε αυτό. Αντίθετα, θεωρείται τύχη να πάρει κάποια κοπέλα πέπλο και άρα υπόσχεση γάμου. Είναι ένα πολύ ισχυρό κίνητρο για να επιστρέψει από το Έτος της Χάριτος.
Φτάνοντας στα δεκάξι, όλα τα κορίτσια της κομητείας πρέπει να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους, αμέσως μετά την τελετή του πέπλου και να επιβιώσουν για έναν ολόκληρο χρόνο, σε κάποιο περιφραγμένο κατάλυμα δυο μέρες δρόμο από την κομητεία. Σκοπός αυτής της ενέργειας είναι να διώξουν τη μαγεία που από γεννησιμιού τους κρύβουν μέσα τους τα θηλυκά, κατάλοιπο της Εύας που έδωσε το μήλο στον Αδάμ. Αυτή η μαγεία μπορεί να σαγηνεύσει τους άντρες, να τους παρασύρει μακριά από το κρεβάτι τους και να οδηγήσει τις συζύγους τους στην τρέλα από τη ζήλια. Όμως, κανείς δε μιλάει για το έτος της χάριτος. Απαγορεύεται. Έτσι, κάθε χρόνο, τα κορίτσια φεύγουν χωρίς να γνωρίζουν που βαδίζουν, ελπίζοντας πως θα επιστρέψουν πίσω σώες.
Η δεκαεξάχρονη Τίρνι Τζέιμς είναι η Τρίτη από της αδερφές που θα φύγει σύντομα για το έτος της χάριτος. Η ίδια, έμαθε όσα περισσότερα μπορούσε από τον πατέρα της, που ήταν κάτι σαν υποκατάστατο για το γιο που ποτέ δεν απέκτησε. Η Τίρνι λοιπόν, δεν ονειρεύεται ένα γάμο, μια οικογένεια και παιδιά. Θέλει να δουλέψει με τη γη. Θέλει να μπορεί να κινείται ελεύθερη, να ζει και να αναπνέει με τη σιγουριά ότι η ίδια ορίζει τη ζωή της και όχι κάποιος άντρας. Όπως όμως ξεκινάει το δικό της έτος της χάριτος, δεν είναι σίγουρη τι θα πρέπει να φοβάται πιο πολύ, τους λαθροκυνηγούς που παραμονεύουν στο δάσος για μια ευκαιρία να αρπάξουν κάποια από τις κοπέλες και να βγάλουν μια περιουσία στη μαύρη αγορά, ή τις ίδιες τις κοπέλες με τις οποίες πρέπει να περάσει το έτος της χάριτος.
Το βιβλίο έχει όλα τα χαρακτηριστικά του δυστοπικού μυθιστορήματος. Μια απομονωμένη κοινωνία που περιβάλλεται από ένα φράχτη, είτε πραγματικό είτε νοητό, έξω από τον οποίο κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να κρύβεται. Μια κοινωνία σε παρακμή που ακολουθεί παρωχημένες ιδέες και όλα όσα καταφέραμε να αφήσουμε πίσω σαν ανθρωπότητα, προχωρώντας μπροστά, λες και έγινε μια επανεκκίνηση στον ανθρώπινη κοινωνία και έχουν ξεχαστεί όλα τα μαθήματα του παρελθόντος. Μια καθαρά ανδροκρατούμενη κοινωνία, όπου η θέση της γυναίκας είναι πολύ χαμηλά, όπως έχουμε διαβάσει και στην «Ιστορία της Θεραπαινίδας». Δεν ήταν όμως αυτό το μόνο βιβλίο που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντας τη συγκεκριμένη ιστορία. Το νυφοπάζαρο και η γενικότερη κατάσταση μου θύμισε πολύ «Το βιβλίο της Άιβι» ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία έφεραν στο νου μου τους «Αγώνες Πείνας» και την τριλογία της «Απόκλισης». Αν κάποιος διαβάζει το συγκεκριμένο είδος, θα δει πολλά κοινά στοιχεία στα περισσότερα βιβλία. Δύσκολα θα υπάρξει κάποια καινοτομία. Ο λόγος είναι ότι για τους περισσότερους από εμάς, η δυστοπία έχει πάνω κάτω τους ίδιους κανόνες, αυτούς δηλαδή που υπήρχαν από την απαρχή του χρόνου με τα πρωτόγονα ένστικτα οξυμένα και την προσπάθεια να εξευμενιστούν τα κακά πνεύματα που οδήγησαν την ανθρωπότητα σ’ αυτό το κακό. Οπότε, δεν είναι απαραίτητα αρνητικό που παρόμοια βιβλία έρχονται στο νου.
Πέραν αυτού όμως, η συγγραφέας προσπάθησε να δώσει την ελπίδα στην ηρωίδα της αλλά και στους αναγνώστες και να τους θυμίσει ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τους αγώνες που δώσαμε για να φτάσουμε εδώ που είμαστε και να πετύχουμε όσα πετύχαμε. Τα κεκτημένα υπάρχουν γιατί για αυτά αγωνιστήκαμε, είτε είμαστε γυναίκες, είτε είμαστε εργάτες, είτε είμαστε πρώην σκλάβοι. Και πως τα πετύχαμε όλα αυτά, όχι γυρνώντας την πλάτη μας ο ένας στον άλλο, ούτε πολεμώντας η μία την άλλη, αλλά με συνεργασία και συλλογική προσπάθεια και πολύ πάρα πολλή υπομονή και επιμονή.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Σε ηλικία δεκαέξι ετών, η ΚΙΜ ΛΙΓΚΕΤ εγκατέλειψε την επαρχιακή πόλη των μεσοδυτικών ΗΠΑ στην οποία μεγάλωσε και πήγε στη Νέα Υόρκη για να κάνει καριέρα στη μουσική. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 έκανε φωνητικά για μερικά από τα μεγαλύτερα ροκ συγκροτήματα της εποχής. Σήμερα γράφει μυθιστορήματα για νέους. ΤΟ ΕΤΟΣ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ έχει πουληθεί σε 23 γλώσσες και τα κινηματογραφικά δικαιώματα έχουν πουληθεί στη Universal. Το βιβλίο βρέθηκε στη λίστα ευπώλητων βιβλίων της εφημερίδας New York Times.
