Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

Γεννημένη το 1981, ένα χρόνο πριν την ηρωίδα του βιβλίου, στην Ελληνική επαρχία, θέλω να πιστεύω πως μπορώ να καταλάβω αρκετά από όσα γράφει η συγγραφέας για την πατριαρχία στην Κορέα. Πολλά είναι τα κοινά άλλωστε ανάμεσα στην πατριαρχική κοινωνία της Κορέας και αυτή στην οποία μεγάλωσα. Όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε πως έχουμε προοδεύσει σαν κράτος και ότι «έχουμε γίνει Ευρώπη», τα γεγονότα των τελευταίων ετών δείχνουν πως αντί να πάμε μπροστά, πάμε πίσω. Είτε αυτό είτε πλέον μαθαίνουμε περισσότερα από όσα μαθαίναμε παλιότερα, πλέον μιλάμε περισσότερο για τα δεινά μας ή ίσως τα μέσα πλέον μεταδίδουν περισσότερες ιστορίες καταπιεσμένων, κακοποιημένων ανθρώπων.

Στην Κορέα λοιπόν, όπως μας λέει η συγγραφέας υπάρχει η Κιμ Τζιγιάνγκ, μια τριαντάχρονη γυναίκα που ζει με τον άντρα της και την κόρη τους στα περίχωρα της Σεούλ. Η Τζιγιάνγκ αναγκάστηκε να παραιτηθεί πρόσφατα από την εργασία της, μια δουλειά που ήταν επιλογή της, είχε μέλλον και τη γέμιζε. Ο λόγος ήταν η ανατροφή της κόρης της. Μια επιλογή που κάνουν πολλές Κορεάτισσες. Μια επιλογή που θεωρείται αυτονόητη για τους περισσότερους ανθρώπους στη χώρα. Μόνο που η επιλογή αυτή φαίνεται να έχει μια περίεργη επίδραση πάνω της. Η Τζιγιάνγκ αρχίζει να υποδύεται τις ζωές άλλων ανθρώπων. Στην αρχή ο άντρας της δε δίνει πολύ σημασία. Όταν όμως βλέπει ότι η κατάστασή της χειροτερεύει, αποφασίζει να τη στείλει σε ψυχίατρο. Τη φωνή του ψυχιάτρου θα τη διαβάσουμε στο τέλος του βιβλίου.

Το βιβλίο χωρίζεται σε διαφορετικά μέρη που σχετίζονται με τις εμπειρίες της Τζιγιάνγκ από διαφορετικούς σταθμούς της ζωής της. Ξεκινάμε με το παρόν, όπου γνωρίζουμε την οικογένεια της Τζιγιάνγκ, την ίδια και τον σύζυγό της τον Ντεχιάν που πλέον είναι ο μόνος υπεύθυνος να συντηρήσει την οικογένειά τους, αλλά και άλλους συγγενείς, όπως είναι τα πεθερικά της και η ευρύτερη οικογένεια του άντρα της. Βλέπουμε τότε τις μεταμορφώσεις της Τζιγιάνγκ, τις κρυφές της σκέψεις, τις προσδοκίες της, κυρίως από τον Ντεχιάν, αλλά και μια καλή εικόνα της τωρινής της ζωής.

Έπειτα μεταφερόμαστε στο παρελθόν και περνάμε από την παιδική της ηλικία, όπου γνωρίζουμε το οικογενειακό της περιβάλλον, όπου η μητέρα της επίσης έμενε σπίτι για να μεγαλώσει τα παιδιά της αλλά και να φροντίσει την πεθερά της που έμενε μαζί τους. Κι ενώ υποτίθεται πως δε δούλευε για να αφιερώσει το χρόνο της στα παιδιά της, εντούτοις έκανε πολλές εργασίες που της απέφεραν κάποιο εισόδημα ώστε να συνεισφέρει στην επιβίωση της οικογένειας. Κι αυτό ευτυχώς επειδή κατάφερε να κάνει ένα αγόρι επιτέλους μετά τις δύο κόρες. Τώρα η οικογένεια ήταν ολοκληρωμένη και ο εγγονός είχε περισσότερη σημασία από τα κορίτσια. Μου θύμισε τόσο έντονα τα παιδικά μου χρόνια. Όχι ότι είχα παράπονο εγώ ή αντίστοιχη συμπεριφορά στην οικογένειά μου. Όμως σε οικογένειες με παιδιά και των δύο φύλων ήταν έντονη αυτή η συμπεριφορά. Αυτές οι οικογένειες είχαν «ένα παιδί κι ένα κορίτσι», λες και το κορίτσι δεν ήταν παιδί, αλλά κάτι κατώτερο. Το «παιδί», όπως και ο αδερφός της Τζιγιάνγκ σερβιρίζονταν μετά τον πατέρα και είχε περισσότερα προνόμια από το κορίτσι.

Περνάμε στα εφηβικά χρόνια της Τζιγιάνγκ, όπου η εικόνα που έχουμε ουσιαστικά δεν αλλάζει από το παρελθόν αλλά ούτε και από το παρόν. Όπως και όταν η Τζιγιάνγκ ήταν πιο μικρή, έτσι και τώρα υπάρχει διαφοροποίηση ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια. Από τον τρόπο που ντύνονται, μέχρι το τι μπορούν να κάνουν και πως να συμπεριφερθούν. Τα κορίτσι δε θα πρέπει να προκαλούν με το ντύσιμό τους ή τη συμπεριφορά τους τα αγόρια. Σας θυμίζει κάτι; Δεν είναι σαν τις κατηγορίες προς το θύμα που ακούμε συνήθως όταν μιλάμε για περιστατικά βιασμού; «Ήταν προκλητικά ντυμένη». «Του έδωσε θάρρος». «Τριγυρνούσε μόνη της στις ερημιές».

Ούτε όμως και όταν η Τζιγιάνγκ ενηλικιώνεται αλλάζει κάτι. Έχει μάθει πλέον να σκέφτεται μόνο και να μην τολμά να εκφράσει την άποψή της ή την αντίθεσή της σε όσα συμβαίνουν. Ζει τη μεροληψία σε κάθε της βήμα. Από τα έδρανα της σχολής της, μέχρι τη λέσχη πεζοπορίας που συμμετέχει. Ακόμη δε πιο έντονη είναι όταν ψάχνει για δουλειά, όπου αναγκάζεται να ρίξει τα στάνταρ της γιατί πολύ απλά, παρόλο που έχει τα προσόντα για τις δουλειές στις οποίες κάνει αίτηση ή δίνει συνέντευξη, δεν είναι άντρας. Αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να φύγει για να γίνει μητέρα, ή έστω να λείψει ένα μεγάλο διάστημα, και κανένας εργοδότης δε θέλει να πάρει στη δούλεψή του κάποιον που ξέρει ότι σύντομα ίσως, θα χρειαστεί να φύγει. Μήπως αυτό σας θυμίζει κάτι; Μήπως σας έχουν ρωτήσει για τον οικογενειακό σας προγραμματισμό σε συνέντευξη για δουλειά; Αν είστε άντρες, δεν το νομίζω, αν είστε όμως γυναίκες που έχουν βρεθεί σε παρόμοια θέση καταλαβαίνετε τι εννοώ. Στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία υπάρχουν τέτοιες ερωτήσεις., Ίσως όχι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, γιατί είναι αντιεπαγγελματικό και θα έπρεπε να απαγορεύεται, ίσως μετά το πέρας της, όταν υποτίθεται κάνετε μια φιλική συζήτηση ή για να σπάσει ο πάγος μιλώντας για τις οικογένειές σας.

Η πατριαρχία, ο μισογυνισμός, η διάκριση ανάμεσα στα φύλα είναι πραγματικότητα στην εργασιακή ζωή μιας γυναίκας παντού στον κόσμο. Όπως ακριβώς το περιγράφει η συγγραφέας για την ηρωίδα της, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο οι γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικά στη χώρα μας, δεν έχουν την ίδια αντιμετώπιση τόσο στην προσωπική τους ζωή, όσο και στην επαγγελματική τους. Δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες, τους ίδιους μισθούς, την ίδια πίστη και εμπιστοσύνη από τα αφεντικά τους ή από τους άντρες στο περιβάλλον τους. Ο χρόνος ή η δουλειά του άντρα είναι πιο σημαντικά από τα αντίστοιχα της γυναίκας. Κι αν στην απίθανη περίπτωση η γυναίκα πληρώνεται καλύτερα από τον άντρα της, είναι λίγες οι περιπτώσεις που λειτουργούν ομαλά, χωρίς ζήλειες, εκμετάλλευση, προστριβές και οτιδήποτε άλλο δε θα έπρεπε να υπάρχει ανάμεσα σε ένα ζευγάρι.

Η Τσο Ναμ-Τζου τάραξε τα νερά στην Κορέα και υπήρξε η απαρχή του φεμινισμού για τη χώρα της. Στον υπόλοιπο κόσμο και στις χώρες στις οποίες κυκλοφόρησε το βιβλίο, ανακίνησε όλα αυτά που κρατάμε όλες μέσα μας βαθιά. Όλα αυτά για τα οποία κάνουμε υπομονή και δε μιλάμε. Όλα αυτά που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να έχουν πολύ, πολύ άσχημη κατάληξη για τόσες και τόσες γυναίκες.

Εκδόσεις Μίνωας

Λίγα λόγια για το συγγραφέα:

Η Τσο Ναμ-Τζου γεννήθηκε το 1978 στη Σεούλ της Νότιας Κορέας. Αποφοίτησε από το Τμήμα Κοινωνιολο­γίας στο Ewha Womans University και ήταν τηλεοπτική σεναριογράφος για εννέα χρόνια. Το μυθιστόρημά της Κιμ Τζιγιάνγκ, Γεννημένη το 1982, το οποίο εμπνεύστηκε από προσωπικά της βιώματα, έχει μεταφραστεί σε δεκαεννιά χώρες και έχει πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Ζει με την οικογένειά της στην Κορέα.