Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

“Ο τέταρτος καβαλάρης” δεν είναι απλά μια καταπληκτική πρώτη προσπάθεια, πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο. Το εφιαλτικό σενάριο με το οποίο καταπιάνεται ο συγγραφέας θα μπορούσε να είναι ρεαλιστικό και τότε ο μεγαλύτερος εφιάλτης της ανθρωπότητας θα έπαιρνε σάρκα και οστά, απειλώντας την ίδια της την ύπαρξη.

Το 1347 μ.Χ., στα βάθη της ανατολής γεννιέται μια θανάσιμη ασθένεια που θα εξαφανίσει το ένα τρίτο του πληθυσμού με τον οποίο θα έρθει σε επαφή. Θα καταφέρει να φτάσει από τις άγριες στέπες, ως την ηπειρωτική Ευρώπη, αφού αφανίσει στο διάβα της ολόκληρες πόλεις και απειλήσει να κάνει το ίδιο σε αρκετές ακόμα. Ο Πάμφιλος, ένας Βυζαντινός πολεμιστής, φρουρός σε ένα από τα μακρινά φρούρια της πάλε ποτέ αυτοκρατορίας, αφού πολεμήσει τους Μογγόλους, θα βρεθεί να πολεμάει και την ασθένεια, μέχρι που θα βρεθεί στη βασιλεύουσα προσπαθώντας να απομακρυνθεί από τον μαύρο θάνατο.

Το 2017, εργάτες στις σύρραγες του υπό κατασκευή μετρό της Θεσσαλονίκης θα αναγκαστούν για άλλη μία φορά να διακόψουν τις εργασίες τους κάτω από την πόλη. Ένας από αυτούς θα ανακαλύψει για υπόγεια κρύπτη και μαζί με αυτή να ανοίξει και το κουτί της Πανδώρας. Ο θάνατος θα εξαπλωθεί ταχύτατα πάνω από την πόλη. Το ΚΕΕΛΠΝΟ θα στείλει τον επιδημιολόγο Άλεξ Κομνηνό να επιληφθεί της επιδημίας που φαίνεται να χτυπά την πόρτα. Σύντομα οι αριθμοί των κρουσμάτων θα πολλαπλασιαστούν και θα διασκορπιστούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Σκάρλετ, απεσταλμένη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, θα βρεθεί στο πλευρό του και μαζί θα προσπαθήσουν να πολεμήσουν την πανδημία. Όμως ο εχθρός είναι ο μεγαλύτερος που είχε ποτέ η ανθρωπότητα και τα εφόδια που έχουν οι επιστήμονες για να τον πολεμήσουν είναι ελάχιστα. Η πλάστιγγα γέρνει προς την πλευρά της πανδημίας και η επιβίωση της ανθρωπότητας είναι ένα στοίχημα που δεν κερδίζεται εύκολα.

Ο συγγραφέας, αν και νεαρός στην ηλικία, καταφέρνει να αποδώσει με τον πιο γλαφυρό τρόπο όλα όσα θέλει να πει μέσα από το πρώτο του βιβλίο. Η γραφή του είναι λυρική, ο λόγος του ρέει και ο αναγνώστης δεν θέλει να αφήσει το βιβλίο από τα χέρια του μέχρι να δει τι θα γίνει στο τέλος.

Η ιστορία ξεκινάει στο παρελθόν, πριν την άλωση της Πόλης, κατά την περίοδο που ήδη το Βυζάντιο ψυχορραγούσε και δεν άντεχε να διατηρεί όλες τις επαρχίες που είχε στην επικράτειά του. Οι απομακρυσμένες περιοχές απειλούνται από τους Μογγόλους και τις ορδές τους που λυμαίνονται τα βάθη της Ασίας. Η ιστορική απόδοση βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και φανερώνει την έρευνα που έκανε ο συγγραφέας ώστε να μην παρεκκλίνει των γεγονότων. Παράλληλα, τα στοιχεία που αναφέρει για το μαύρο θάνατο στα χρόνια του μεσαίωνα είναι ακριβή και ιστορικά τεκμηριωμένα και δεν αφήνει περιθώρια φαντασίας. Είναι άλλωστε αρκετά διαδεδομένη η επίδραση που είχε η πανώλη εκείνα τα χρόνια.

Οι περιγραφές που χρησιμοποιεί, είτε πρόκειται για το μεσαίωνα, είτε για τη σύγχρονη εποχή, μεταφέρουν τον αναγνώστη στο μέρος που εκτυλίσσεται η ιστορία, αλλά και στο κλίμα που επικρατεί, κάνοντάς τον έτσι κομμάτι της ίδιας της ιστορίας. Ο αναγνώστης βλέπει μέσα από τα μάτια των ηρώων τα τεκταινόμενα και είναι έτοιμος να πιάσει το σπαθί του να αμυνθεί απέναντι στον εχθρό, ή να παρηγορήσει κάποιον που μόλις έχασε ένα δικό του άνθρωπο. Στο μεγάλο στοίχημα της καθήλωσης του αναγνώστη ο Μανώλης Παλαβούζης βγαίνει νικητής.

Η πανδημία είναι μόνο μια αφορμή για όλα τα μηνύματα που θέλει να περάσει. Είναι όμως ένας θαυμαστός κεντρικός άξονας, μιας και έτσι αναγκάζεται να ακολουθήσει μια απίστευτα γρήγορη πλοκή και εξέλιξη που όμως δεν υστερεί καθόλου σε ενδιαφέρον και γεγονότα. Οι χαρακτήρες του είναι θαυμαστοί, αν και πραγματικοί άνθρωποι. Ο καθένας δρα διαφορετικά, με τον δικό του τρόπο, δίνοντάς μας έτσι την αίσθηση του ολοκληρωμένου χαρακτήρα που δεν ξενίζει. Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που εμφανίζονται σε ολόκληρο το βιβλίο είναι πολλές και διαφορετικές και εξελίσσονται όπως θα περίμενε κανείς σε περιπτώσεις που ο κόσμος φτάνει στο τέλος τους. Τα ένστικτα δυναμώνουν και βγαίνει ο κρυμμένος εαυτός του ανθρώπου, είτε αυτός είναι γεμάτος καλοσύνη είτε υπερισχύει η κακία και ο φόβος που μετατρέπεται σε κάτι κακό και άσχημο.

Η ιστορία όμως δεν τελειώνει εδώ. Θα υπάρξει και δεύτερο βιβλίο που τείνει να δείχνει προς το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε. Εκτός κι αν κάποιο θαύμα, έρθει σαν από μηχανής Θεός να βγάλει τους ήρωες αλλά και την ανθρωπότητα ολόκληρη από το αδιέξοδο. Ίσως το μυστικό να βρίσκεται στη Λατινική Αμερική που παραμένει απρόσβλητη από το κακό. Ποιος ξέρει;

Περιμένω με ανυπομονησία το δεύτερο βιβλίο του νεαρού συγγραφέα, καθώς και ότι άλλο ακολουθήσει. “Ο τέταρτος καβαλάρης” έχει ήδη κατακτήσει μια θέση στη βιβλιοθήκη και στην καρδιά μου!

Εκδόσεις Πηγή / Public / Ianos / Greekbooks.gr

Λίγα λόγια για τo συγγραφέα

Ο Μανώλης Παλαβούζης γεννήθηκε στην Ορεστιάδα του νομού Έβρου το 1994. Σπούδασε την επιστήμη του περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, απ’ όπου και αποφοίτησε το 2016, ενώ παράλληλα συνέχισε να διαβάζει ασταμάτητα λογοτεχνικά κι επιστημονικά βιβλία, μία συνήθεια που υιοθέτησε από την εφηβεία. Ανάμεσα στους αγαπημένους του συγγραφείς ξεχωρίζουν ο Τόλκιν, ο Μάρτιν, ο Κινγκ, ο Κόρνγουελ κι ο Ντόκινς. Λατρεύει τα ταξίδια, τη ζωγραφική και τα παζλ, ενώ οι πεζοπορίες και η ενασχόληση με το φυσικό περιβάλλον είναι η δεύτερη φύση του. Ζει με την οικογένειά του στο Σουφλί, απ’ όπου και κατάγεται. Ο «Τέταρτος Καβαλάρης» αποτελεί την πρώτη λογοτεχνική του προσπάθεια και είναι καρπός της αγάπης του για τη βιολογία και την ιστορία.