Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε όλο και περισσότερα βιβλία βασισμένα σε αρχαίους μύθους, αρχαίους πολιτισμούς ή την Ελληνική Μυθολογία. Σε όσους από εμάς αρέσει η Ελληνική Μυθολογία, έχουμε την ευκαιρία να δούμε πως κάποιος σύγχρονος συγγραφέας βλέπει μια τέτοια ιστορία, μέσα από τα δικά του μάτια, τι νόημα θέλει να δώσει στη ζωή ή στις ζωές των ηρώων του και ποιο μήνυμα προσπαθεί να περάσει μέσα από τη δική του αναδιατύπωση, το γνωστό retelling, της ιστορίας. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η «Αριάδνη» της Jennifer Saint που δίνει τη δική της εκδοχή για την ιστορία της Αριάδνης, της πριγκίπισσας της Κρήτης που βοήθησε τον Θησέα να σκοτώσει το Μινώταυρο, δίνοντάς του ένα μέσο για να βρει την έξοδο του λαβύρινθου.
Δεν ξέρω τη δική σας σχέση με την Ελληνική Μυθολογία. Προσωπικά, τη λατρεύω από όταν ήμουν παιδί. Είχα μάλιστα ένα βιβλίο με ιστορίες από τη μυθολογία που το λάτρευα. Μέχρι που είχα σχεδιάσει την Αριάδνη έτσι όπως απεικονιζόταν στο βιβλίο, κρατώντας την άκρη του μίτου. Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον άθλο του Θησέα, του μεγάλου ήρωα, που μπήκε στο λαβύρινθο και σκότωσε το Μινώταυρο, το τέρας του βασιλιά Μίνωα, στον οποίο θυσιάζονταν κάθε εννιά χρόνια εφτά νέοι και εφτά νέες από την Αθήνα. Αυτή ήταν η ποινή που επέβαλε ο Μίνωας στους Αθηναίους σαν τιμωρία για το χαμό του γιού του και σαν ένα μέσο για να κρατηθεί η ειρήνη μεταξύ των δύο πόλεων.
Πάνω σε αυτό το μύθο βασίζεται η συγγραφέας για να πει την ιστορία της Αριάδνης, της πριγκίπισσας την Κρήτης για την οποία δε μαθαίνουμε και τόσα πολλά μετά την αποχώρησή της από την Κρήτη, σε αντίθεση με τον ήρωα Θησέα. Ήδη από τις πρώτες σελίδες, μας γίνεται ξεκάθαρο ότι η συγγραφέας θέλει να μιλήσει για τις γυναίκες της μυθολογίας, αυτές που δεν κατείχαν τόσο σημαντικές θέσεις στου μύθους που διαδίδονται, αλλά και αυτές που τιμωρούνταν για τα λάθη άλλων. Μέχρι να φτάσουμε λοιπόν στη στιγμή που ο Θησέας σκοτώνει το Μινώταυρο, μαθαίνουμε μια ιστορία που ο βασιλιάς Μίνωας διηγούνταν στην κόρη του, όπου μια γυναίκα τιμωρήθηκε από τους Θεούς, για μια πράξη που έκανε κάποιος άντρας σε βάρος της, αυτή της Μέδουσας. Και κάπως έτσι αρχίζουμε να βλέπουμε ποια ήταν η γνώμη της Αριάδνης και ποια η στάση της για όλες εκείνες τις αδικημένες γυναίκες. Αδικημένες είτε από τους συζύγους, αδερφούς, πατέρες τους, είτε από τους εκδικητικούς Θεούς του Ολύμπου.
Στη συνέχεια η Αριάδνη μας μιλάει για την ιστορία της μητέρας της, της Πασιφάης, που πλήρωσε για την προσβολή που έκανε ο άντρας της στο Θεό Ποσειδώνα. Πως της έδωσε την τρέλα που την οδήγησε να γεννήσει τελικά το Μινώταυρο, το τέρας που ο Ποσειδώνας περίμενε ότι θα ήταν μια καθημερινή προσβολή για τον Μίνωα, αλλά που όμως εκείνος χρησιμοποίησε ως μέσω εκφοβισμού. Η Αριάδνη πονούσε βλέποντας τα άψυχα μάτια της μητέρας της μετά την τιμωρία του Θεού. Έβλεπε πόσο την είχε επηρεάσει και πόσα λέγονταν για εκείνη από τον κόσμο που δημιουργούσε ψεύτικες ιστορίες από το πουθενά, απλά και μόνο γιατί ήταν μια βασανισμένη γυναίκα. Για την Αριάδνη του βιβλίου μας, ο Μινώταυρος ήταν ο μικρός της αδερφός, ένα πλάσμα που πολύ αγάπησε και που το θυσίασε με βαριά καρδιά, με σκοπό να σώσει τους νέους και τις νέες που είχαν έρθει ως θυσία εκείνη τη χρονιά, αλλά και για να μην έρθουν κι άλλοι. Όμως έπαιξε ρόλο και ο Θησέας, ο γενναίος ήρωας που η νεαρή πριγκίπισσα ερωτεύτηκε και θέλησε να βοηθήσει, έστω κι αν αυτό σήμαινε πως θα πρόδιδε την πατρίδα της.
Μέσα από μερικές ακόμα ιστορίες της Ελληνικής Μυθολογίας, ιστορίες που ακολουθούν αυτής του Θησέα και του Μινώταυρου, η συγγραφέας σχηματίζει μια εικόνα για τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα, η οποία δε μοιάζει να διαφέρει και πολύ από αυτή της σύγχρονης γυναίκας. Μπορεί να έχει καλυτερέψει κάπως η θέση της γυναίκας τους αιώνες που πέρασαν, όμως τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως γυρνάμε πίσω στα σκοτεινά εκείνα χρόνια που περιγράφει στο βιβλίο της η Saint. Όταν το θύμα κατηγορείται αντί για το θύτη. Όταν οι ισχυροί εξαπολύουν το θυμό τους χωρίς να νοιαστούν για την καμένη γη που θα αφήσουν πίσω τους. Όταν απαντημένες σύζυγοι κατηγορούν και τιμωρούν τις αντίζηλές τους αντί για τους άντρες που τις απάτησαν.
Διαβάζοντας το βιβλίο της Jennifer Saint θα δούμε το μύθο του Θησέα και του Μινώταυρου από τη σκοπιά της Αριάδνης. Θα δούμε όμως και τη συνέχεια της δικής της ιστορίας, γιατί η Αριάδνη δεν έφτασε ποτέ στην Αθήνα με τον Θησέα. Ποια ήταν όμως η δική της πορεία; Είχε την τύχη των υπόλοιπων γυναικών; Ή μήπως κατάφερε να αλλάξει τη δική της;
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Τζένιφερ Σεντ (Jennifer Saint) μεγάλωσε διαβάζοντας ελληνική μυθολογία και γοητευόταν πάντα από τις άγνωστες ιστορίες που κρύβονταν μέσα στους μύθους. Μετά από δεκατρία χρόνια διδασκαλίας σε σχολεία της Αγγλίας, έγραψε την Αριάδνη, που αφηγείται τον μύθο του Θησέα και του Μινώταυρου από την οπτική της Αριάδνης, της γυναίκας, δηλαδή, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του συγκεκριμένου μύθου.
Η Τζένιφερ Σεντ σήμερα ζει στο Γιόρκσαϊρ με τον σύζυγο και τα δύο της παιδιά, έχοντας τη συγγραφή ως κύρια απασχόληση.