«Πριν χαθούν τα πουλιά» από την Charlotte McConaghy #BookReview

Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου

Κάθε μέρα βλέπουμε τις επιπτώσεις των πράξεών μας στον πλανήτη. Οι φυσικοί πόροι στερεύουν. Η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί. Οι πάγοι λιώνουν. Το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει κάθε χρόνο. Νησιά που θυμίζουν τον Παράδεισο, στη μέση του ωκεανού κινδυνεύουν να βυθιστούν εξολοκλήρου σε λίγα χρόνια. Άγρια ζώα και πουλιά εξαφανίζονται. Τα δάση μας λιγοστεύουν. Αυτόν τον κόσμο, κάποια χρόνια στο μέλλον περιγράφει στο βιβλίο της «Πριν χαθούν τα πουλιά» η Αυστραλή συγγραφέας Charlotte McConaghy.

Σε αυτή την εποχή, που κάποια στιγμή θα έρθει αν δεν κάνουμε κάτι σύντομα, τα ζώα πεθαίνουν. Τα πουλιά δεν πετούν πια στον ουρανό, γιατί υπάρχουν ελάχιστα πια σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα ψάρια έχουν λιγοστέψει στη θάλασσα, όμως η αλιεία δεν έχει ακόμα απαγορευτεί. Μόνο τα οικόσιτα ζώα και αυτά που εκτρέφονται από τον άνθρωπο έχουν απομείνει. Οι επιστήμονες προσπαθούν να προστατέψουν τα τελευταία είδη άγριων ζώων, όμως κάθε τόσο ανακοινώνεται πως ένα ακόμα είδος έχει εξαφανιστεί. Η φύση πονάει και το δείχνει κάθε μέρα, όμως η ανθρωπότητα δε φαίνεται να ακούει.

Η Φράνι Στόουν δεν είναι κάποια διακεκριμένη επιστήμονας. Έχει περάσει όλη της τη ζωή δίπλα στη θάλασσα και λατρεύει τα πουλιά που πετούν πάνω από το νερό. Γνωρίζει ότι τα αρκτικά γλαρόνια είναι ένα από τα τελευταία είδη που θα εξαφανιστούν και θέλει να σιγουρευτεί πως τώρα που είναι η περίοδος μετανάστευσης, τα πουλιά θα κάνουν αυτό που υπαγορεύει η φύση τους και θα φτάσουν στον προορισμό τους. Βρίσκει το τελευταίο σμήνος στη Γροιλανδία και είναι αποφασισμένη να τα ακολουθήσει μέχρι την Ανταρκτική. Μόνο που πρέπει να βρει το πλοίο και το πλήρωμα που θα δεχτεί να κάνει αυτή τη διαδρομή μαζί της. Έχει δοκιμάσει να πείσει πολλά πληρώματα όμως όταν βρίσκει το «Σάγκανι» ξέρει ότι η αναζήτησή της τελείωσε.

Η εσωτερική της αναζήτηση όμως δεν έχει τελειώσει. Η Φράνι είναι ένας περίεργος άνθρωπος. Είναι ένας χαρακτήρας που δε συναντάει κανείς συχνά, αν και μπορεί να νομίζει ότι το κάνει. Έχει περάσει αρκετά δύσκολα και περίεργα παιδικά χρόνια, τα οποία δεν ξεκαθαρίζουν παρά όταν έχουμε φτάσει πολύ βαθιά στην ιστορία και με αφορμή κάποια γεγονότα του παρόντος, γυρίζουμε πίσω στο παρελθόν για να μάθουμε τι κρύβει. Αυτή η αναδρομή δεν ακολουθεί μια χρονική γραμμή, αλλά πάει πίσω και μπροστά, μπερδεύοντας ίσως λίγο τον αναγνώστη που δεν είναι προσηλωμένος. Εδώ να πω πως προσωπικά δεν είχα τέτοιο θέμα, μιας και πριν από κάθε αναδρομή ή κεφάλαιο, η συγγραφέας περιγράφει ακριβώς που βρίσκεται και ποια χρονική περίοδο, έτσι ώστε να καταλαβαίνουμε τι ακολουθεί. Η ηρωίδα λοιπόν, έχει ζήσει τα πρώτα χρόνια της ζωής της με τη μητέρα της η οποία της έλεγε πάντα να μην την αφήσει μόνη της και φύγει. Όμως εκείνη, όταν άκουσε μια ιστορία από ένα αγόρι για μια γυναίκα που έγινε πουλί, ακολούθησε αυτό το αγόρι και για δυο τρεις μέρες απομακρύνθηκε από το σπίτι της. Κι εκεί είναι πιστεύω η πηγή όλων των ψυχολογικών θεμάτων που προέκυψαν στη ζωή της και τη δόμησαν με τρόπο τέτοιο, ώστε στο παρόν για το οποίο διαβάζουμε, να είναι έτοιμη για την τελευταία αποδημία.

Όσο διαβάζει κανείς την ιστορία της Φράνι προσπαθεί να συνδέσει το παρόν με το παρελθόν και να καταλάβει τι έχει συμβεί. Σιγά σιγά το παρελθόν βγαίνει στην επιφάνεια και μυστικά αποκαλύπτονται, ακόμα και αναμνήσεις που η ίδια είχε καταχωνιάσει βαθιά μέσα στο μυαλό της, μη θέλοντας να τις θυμάται. Ελπίζοντας πως τα πράγματα δεν έγιναν έτσι και πως ακόμα υπάρχει ελπίδα. Φτάνοντας όμως στο τέλος του ταξιδιού ο αναγνώστης είναι σε θέση να ενώσει τα κομμάτια και να απαντήσει στα ερωτήματα που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης. Μόνο όμως αφού διαβάσει και την τελευταία τελεία και αντιληφθεί τι ακριβώς έχει συμβεί.

Δεν πρόκειται απλά για ένα δυστοπικό μυθιστόρημα. Πρόκειται για το μέλλον του ίδιου μας του πλανήτη που δεν θα αργήσει πολύ να έρθει. Πρόκειται όμως και για μια εσωτερική αναζήτηση ενός ανθρώπου που σε τρυφερή ηλικία άκουσε μια ιστορία με την οποία δέθηκε σε απίστευτο βαθμό, εξ αιτίας ενός τραυματικού γεγονότος. Το στρες που προκάλεσε αυτό το γεγονός στο παιδί, μετέτρεψε την ιστορία σε μόνιμο εφιάλτη και αφού δεν αντιμετωπίστηκε κατά πως θα έπρεπε, εγκαταστάθηκε σε μια μορφή υπνοβασίας, προκαλώντας καταστροφικές και αυτοκαταστροφικές τάσεις στο υποκείμενο.

Ολοκληρώνοντας, το «Πριν χαθούν τα πουλιά» είναι ένα βιβλίο που έχει σκοπό να μας ξυπνήσει. Μας ωθεί να κάνουμε το καλύτερο όχι μόνο για τον πλανήτη μας, αλλά και για τον ίδιο τον εαυτό μας. Οι τελευταίες σελίδες του και μόνο είναι ικανές να προκαλέσουν δυνατά συναισθήματα που απέχουν πολύ μεταξύ τους. Η ελπίδα όμως δε χάνεται.

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Λίγα λόγια για το συγγραφέα

Η Charlotte McConaghy (Σάρλοτ ΜακΚόναχι) είναι συγγραφέας βιβλίων επιστημονικής φαντασίας και fantasy. Έχει σπουδάσει σεναριογραφία στην Αυστραλία, και έχει βραβευτεί από την Εταιρεία Αυστραλών Συγγραφέων (Australian Writer’s Guild) για το σενάριό της με τίτλο Fury. Ζει στο Σίδνεϊ, όπου ασχολείται και με διάφορα τηλεοπτικά και κινηματογραφικά πρότζεκτ. Το Πριν χαθούν τα πουλιά είναι το πρώτο της βιβλίο ενηλίκων το οποίο προέκυψε από την αγάπη της συγγραφέα για την άγρια φύση και την ανησυχία της για την εξελισσόμενη εξαφάνιση των ειδών.