Γράφει η Γεωργία Κωστοπούλου
Δυο ιστορίες, μία στο παρελθόν και άλλη μία στο παρόν ενώνει τις ηρωίδες αυτού του βιβλίου. Το σπίτι του φαροφύλακα είναι το κοινό τους σημείο. Η Έλζε και η Φράντσι, δύο γυναίκες που μεγάλωσαν στο ίδιο δωμάτιο με διαφορά ετών, και που και οι δύο ήταν κόρες φαροφύλακα. Η Έλζε πιο παλιά και η Φράντσι μεταγενέστερα, όταν ο δικός της πατέρας ανέλαβε τον φάρο στον οποίο δούλευε παλιότερα ο πατέρας της Έλζε.
Βρισκόμαστε στο 1992, τρία χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και η Φράντσι, συγγραφέας στο επάγγελμα και κάτοικος της Δυτικής Γερμανίας τα τελευταία χρόνια, αποφασίζει να επιστρέψει στο μέρος που πέρασε τα παιδικά της χρόνια. Ελπίζει πως εκεί, στη σκιά του φάρου, θα της έρθει η έμπνευση για το βιβλίο που χρωστάει στον εκδότη της. Η ημερομηνία παράδοσης του νέου της μυθιστορήματος είναι ορισμένη και γνωστή, μα οι λέξεις δε φαίνεται να θέλουν να μπουν στο χαρτί και οι κενές σελίδες την τρομάζουν. Στο παλιό της δωμάτιο όμως ανακαλύπτει μια χαλαρή σανίδα που κάτω της βρίσκει ένα ημερολόγιο. Ξεκινάει να το διαβάζει και μαθαίνει την ιστορία της Έλζε.
Βρισκόμαστε στο 1962 όπου η Έλζε, μετά το θάνατο της μητέρας της, ζει μόνη με τον πατέρα της στο σπίτι του φαροφύλακα. Οι δυο τους δεν επικοινωνούν πλέον πολύ, δε μιλούν ποτέ για τη μητέρα της, όμως καταφέρνουν και επιβιώνουν, ο καθένας με τον δικό του πόνο. Η Έλζε είναι μεγάλη βοήθεια για τον πατέρα της και τον φάρο, όμως κι εκείνη έχει μάθει πολλά πλάι του. Το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας είναι δύσκολο και βάναυσο για τους πολίτες. Δεν υπάρχει ουσιαστικά ελευθερία και όλοι είναι υπό στενή παρακολούθηση. Μην αντέχοντας την καθημερινότητα και της αποξένωση από τον πατέρα της, η Έλζε αποφασίζει να το σκάσει μαζί με τη φίλη της τη Λούλου και το αγόρι της Λούλου. Θέλουν να περάσουν της Βαλτική και να βρουν καταφύγιο στη Δανία. Όμως τα πράγματα θα είναι δύσκολα για τους τρεις τους.
Την ιστορία της προετοιμασίας τους για το επικίνδυνο ταξίδι, αλλά και τις εσωτερικές σκέψεις της Έλζα διαβάζει η Φράντσι στο ημερολόγιο που βρίσκει και αποφασίζει να ψάξει περισσότερα για τα νέα αυτά παιδιά. Το ημερολόγιο τελειώνει απότομα και η Φράντσι δεν ξέρει τι απέγιναν τελικά. Αν τα κατάφεραν να δραπετεύσουν ή αν τελείωσε άδοξα το εγχείρημά τους. Θα ψάξει όμως να βρει ότι μπορεί.
Δεν ήταν λίγοι οι άνθρωποι που τα χρόνια που η Στάζι κυριαρχούσε στην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, εκείνοι προσπάθησαν να φύγουν από τη χώρα. Είτε έκαναν αίτηση εξόδου τα τελευταία χρόνια, είτε προσπάθησαν να το σκάσουν κρυφά από όποιο σημείο μπορούσαν, ακόμα και διασχίζοντας τη Βαλτική. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που δεν τα κατάφεραν.
Με λόγο απλό και χωρίς φανφάρες και πολλές κατηγορίες, η συγγραφέας μας δίνει μια εικόνα του τι ζούσαν οι άνθρωποι εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Πως είναι να ζει κανείς σε ένα τέτοιο απολυταρχικό καθεστώς. Πως είναι να φοβάται κανείς να μιλήσει σε αγνώστους, αλλά και σε γνωστούς. Δεν είναι η πρώτη φορά που διαβάζω για τον τρόπο που λειτουργούσε η Στάζι και φυσικά δε βρήκα κάποια διαφοροποίηση σχετικά με όσα είχα διαβάσει μέχρι τώρα. Εξαφανίσεις ανθρώπων, εγκλήματα και δολοφονίες που συγκαλύπτονται και παρουσιάζονται σαν αυτοκτονίες, εκβιασμοί και συνεχής παρακολούθηση. Τα κατάλοιπα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου που βασάνισαν και συνεχίζουν να βασανίζουν πολλούς ανθρώπους.
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Κατλίν Φράιτακ, μετά τις σπουδές της στη γερμανική φιλολογία, την ιστορία και τις πολιτικές επιστήμες, εργάστηκε ως καλλιτεχνική σύμβουλος και έγραψε σενάρια, μεταξύ άλλων και για την επιτυχημένη σειρά του ARD «In aller Freundschaft». Έχει εργαστεί, επίσης, και ως επιμελήτρια.
Σήμερα ζει με την οικογένειά της στο Αμβούργο και γράφει με πάθος ιστορίες για παιδιά και ενήλικες.
Το πρώτο της μυθιστόρημα, Die Seebadvilla, εκδόθηκε το 2020.
